Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
sobota, 2 listopada 2024 18:19
Reklama
Reklama

Wielkie serca mieszkańców Siedlec

Podczas II wojny światowej ofiarnie pomagali wysiedlonym mieszkańcom naszego regionu, a teraz nie zapomnieli o ich gehennie. W niedzielę (3 lutego) w kościele p.w. św. Stanisława w Siedelcach, w miejscu gdzie 76 lat temu odprawiono nabożeństwo żałobne za zmarłych w transportach mieszkańców Zamojszczyzyny, odbyła się msza święta w intencji ofiar. Potem złożono też wieńce i kwiaty na ich mogiłach.
Wielkie serca mieszkańców Siedlec

Tych wynędzniałych przybyszów mieszkańcy Siedlec zapamiętali na długo. Pierwszy transport wysiedlonych z zamojskiego obozy przejściowego dotarł do Siedlec 31 stycznia 1943 r. Pomoc dla nich zorganizował miejscowy oddział Polskiego Komitetu Opiekuńczego. W akcję włączył się także siedlecki Zarząd Miejski oraz szpital (przygotowano m.in. kuchnie polowe oraz pomieszczenia dla 2 tysięcy osób.). 
Nie zawiedli także zwykli mieszkańcy miasta i powiatu.

Nikogo nie pozostawiono bez wsparcia

Na przybyszów czekały na peronie tłumy. Ludzie w odruchu serca przynieśli ze sobą żywność i koce. Dla dzieci przygotowano gorące mleko. Jednak mieszkańcy Siedlec byli wstrząśnięci tym co ujrzeli. Gdy pociąg wjechał na siedlecki peron, z trudem wyszli z niego przemarznięci, półżywi, obdarci i wynędzniali wysiedleńcy. Słaniali się na nogach. W sumie przywieziono 998 osób, w tym 86 dzieci poniżej czwartego roku życia oraz 236 dzieci w wieku 4-10 lat. Nie wszyscy przeżyli transport...
Większość dzieci umieszczono w rodzinach zastępczych (były one wprost rozchwytywane), chorzy trafili do szpitala (u wielu stwierdzono zapalenie płuc, odrę, dyfteryt, anemię i odmrożenia), a niektórzy wysiedleńcy znaleźli się w baraku na przedmieściach na tzw. Gęsim Borku. Nikogo nie pozostawiono bez wsparcia. 
Ile jednak było ofiar? 1 i 2 lutego 1943 r. do kostnicy szpitala w Siedlcach dostarczono zwłoki 22 wysiedlonych. Wśród nich znalazła się Janina Biruk z Wólki Złojeckiej (dziewczynka miała 2 miesiące), Antoni Wiater z Łabuniek (6 lat), Maria Pyrz (3 tygodnie), Stanisław Smyl z Udrycz (6 lat), Tadeusz Gałan z Sitna (4 lata), Jan Czop z Wielączy (8 lat), Stanisław Czop (5 lat) oraz 3-letnia Irena Hausner. 
Zmarłym zorganizowano godny pogrzeb, który przerodził się niemal w patriotyczną demonstrację. W świątyni wystawiono trumny ze zwłokami (były w nich już 23 osoby). Ceremoniał pogrzebowy rozpoczął się o godz. 15. Gdy ruszył kondukt mieszkańcy Siedlec wzięli trumny na swoje ramiona. Tłum przeszedł ulicami miasta. Potem zmarłych umieszczono we wspólnej mogile. Niemcy nie reagowali. Dlaczego? Wyraźnie zaskoczyło ich zachowanie tłumu.

Drugi transport

Tak o tym pisała konspiracyjna prasa: "Przy biciu dzwonów i udziale tysięcznych tłumów wyruszono po uroczystym nabożeństwie (...). Trumny złożono na miejscowym cmentarzu. Na widok tego korowodu śmierci szloch żałobny wstrząsnął tłumem". 
"Żywiołowość i siłę reakcji siedleckiego społeczeństwa na widok umęczonych zamojszczan, pierwsze spontaniczne akty pomocy, rozchwytywanie dzieci, udział w pogrzebie zmarłych można było przyrównać do wybuchu wulkanu, nad którym nic nie zdoła zapanować" – pisał także jeden ze świadków tamtych wydarzeń. 
To nie był koniec. Kolejny wielki transport wysiedleńców przybył do powiatu siedleckiego 2 lutego. Tym razem przywieziono z Zamościa 1046 osób (w tym 550 dzieci w wieku do lat 15). Pociąg przyjechał na stację kolejową Mordy, oddaloną o kilkanaście kilometrów od Siedlec. Okoliczni mieszkańcy znowu wysiedlonym pomogli, chociaż w wojennej rzeczywistości sami ledwo mogli się utrzymać. 
O ofiarach niemieckiej akcji pacyfikacyjno-wysiedleńczej nigdy w Siedlcach nie zapomniano. Mogiły wysiedlonych mieszkańców Zamojszczyzny znajdują się na cmentarzach przy ul. Janowskiej i Cmentarnej. Tam w niedzielę (3 lutego) łożono wieńce i kwiaty. Zapalono też znicze. 

(fot. archiwum Jerzego Zacharowa: więcej w następnym, papierowym wydaniu Kroniki Tygodnia)



Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze

 

 

ReklamaBaner reklamowy Goldsun - Fundacja Czysta Dotacja
Reklama
KOMENTARZE
Autor komentarza: Wtedy byłTreść komentarza: A cóż to był za ,,styl" ?Data dodania komentarza: 2.11.2024, 04:28Źródło komentarza: Gm. Zamość: Z roweru do więzienia. Spędzi tam rokAutor komentarza: WkwionyTreść komentarza: Chyba zmusić a nie zachęcić, nazywajcie rzeczy po imieniu.Data dodania komentarza: 1.11.2024, 21:10Źródło komentarza: Kierowców czekają kolejne opłaty. Trzy w jednej. To już pewneAutor komentarza: 800plus od 3 latTreść komentarza: To 800plus powinno być przyznawane dopiero od 3 lat dziecka i do ukończenia przez dziecko 24 lata tak żeby miało na studia a nie od urodzenia Bo od urodzenia i tak jest dużo pieniędzy na dziecko jak ktoś pracował przez rok bierze 100 procent wypłaty a kto nie to przez rok bierze tysiąca.i odrazu 800plus.a później po roku swiadczenie opiekuncze po tysiącu na rok albo po 500na dwa lata także tych świadczeń i pieniędzy i tak jest za dużo na takie małe dziecko a później jakby te pieniądze chociaż po części się przydały dla 18 latków to juz niema.nic nawet 800plus do 18tu lat a dopiero wtedy zaczynają się duże wydatki studiaData dodania komentarza: 1.11.2024, 12:51Źródło komentarza: Co dalej z 800 plus? Jest decyzja w sprawie przyszłości świadczeniaAutor komentarza: PO to złoTreść komentarza: łgarstwaData dodania komentarza: 1.11.2024, 10:37Źródło komentarza: PIŁKARSKA IV LIGA: Dwa gole z karnegoAutor komentarza: asdasTreść komentarza: Śmieć i potencjalny morderca!Data dodania komentarza: 1.11.2024, 10:18Źródło komentarza: 28-latek z gm. Szczebrzeszyn kompletnie pijany kierował ciężarówką. Nie wyrobił się na zakręcieAutor komentarza: HahaTreść komentarza: Aleja wstydu zasłużonych jest na cmentarzu wojskowym w pierwszym rzędzie .Data dodania komentarza: 1.11.2024, 10:05Źródło komentarza: Żegnamy znanych i zasłużonych zmarłych z powiatu hrubieszowskiego
Reklama