Tomaszów Lubelski: Od Łuku Zwycięstwa do wniosku o wpis do rejestru zabytków, czyli co blokuje budowę boiska przy I LO

Nastał w Tomaszowie Lubelskim konflikt wręcz tragiczny. Przeciwko sobie wystąpili mieszkańcy tego miasta, absolwenci tej samej szkoły – I Liceum Ogólnokształcącego im. B. Głowackiego. Jedni twierdzą, że chcą chronić historyczne budynki i ich otoczenie i dlatego dążą do wpisania ich do wojewódzkiego rejestru zabytków. Drudzy chcą uatrakcyjnić ofertę sportową miasta i zwiększyć atrakcyjność szkoły przez budowę wielowymiarowego boiska i parku.

Reklama

Oba cele słuszne, obiektywnie patrząc, ale jest kilka problemów. Bo trwające teraz procedury wszczęte przez konserwatora wykluczają budowę boiska. Druga strona jednak wpisu nie odpuści, bo chce, by nad ewentualnymi inwestycjami na tym terenie czuwał konserwator.

O sprawie jest głośno, trwa bratobójcza walka na słowa. Zacznijmy jednak tę historię od początku.

Łuk „niezgody”

Od Łuku się wszystko zaczęło. Łuk Zwycięstwa w Tomaszowie Lubelskim powstawał w pośpiechu i w atmosferze niezgody, mając wielu zwolenników, ale i przeciwników. Jego inwestorem było Stowarzyszenie Samorządów Powiatu Tomaszowskiego. Akt erekcyjny pod tę budowę wicepremier Sasin podpisał w marcu 2021. Łuk był gotowy już na 11 listopada.

– Półtora roku temu grupa mieszkańców protestowała przeciwko budowie łuku przy tomaszowskim Liceum "na górce", ale zostało to całkowicie zignorowane. Wyglądało to tak, że władza może sobie robić co chce i nie musi się liczyć z głosem mieszkańców. Potrzebna była instytucja posiadająca osobowość prawną, która mogła z władzą w tym temacie rozmawiać. My – Stowarzyszenie Czajnia – udzieliliśmy tej osobowości prawnej, zorganizowaliśmy debatę, do której zaprosiliśmy protestujących i przedstawicieli starostwa. Starostwo nie chciało uczestniczyć, więc przy braku jakiejkolwiek woli do rozmowy, a w trosce o zachowanie dla przyszłych pokoleń kompleksu budynków dawnego Państwowego Gimnazjum im. Bartosza Głowackiego wraz z otoczeniem w historycznej formie zaprojektowanej przez prof. Witolda Minkiewicza złożyliśmy wniosek do konserwatora zabytków. Po to, żeby konserwator objął opieką teren liceum, żeby ktoś kiedyś znów nie postawił takiego czy innego łuku bez konsultacji z osobami kompetentnymi. Nam wcale nie chodzi o to, żeby konsultować to z nami – wyjaśnia w dużym skrócie Marcin Rechulicz, prezes Stowarzyszenia Czajnia.

• Zobacz: W powiecie tomaszowskim nieoczekiwana zmiana dostawcy węgla. Bogdanka zamiast PGG

Pierwsze stanowisko konserwatora

Wniosek o wszczęcie z urzędu postępowania o wpisanie ww. kompleksu do rejestru zabytków trafił do Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków 20 kwietnia 2021. Konserwator Dariusz Kopciowski odmówił, argumentując, że „do rejestru są wpisywane zabytki bardzo wartościowe, o spójnych cechach architektonicznych, które zachowały swoje funkcje”.  Wyszczególnił w tym piśmie zmiany, jakie przez lata zaszły w budynkach i ich otoczeniu. To m.in. wymiany okien, drzwi, ocieplenie elewacji, wybudowanie nowych budynków w miejscu, gdzie prof. Minkiewicz zaplanował co innego. Dziś są tu nowe alejki, asfalt, chodniki, plac zabaw, garaż, w sąsiedztwie Lokalne Centrum Wspierająco-Aktywizujące, obiekty sportowe.

Konserwator nie dopatrzył się w tym wszystkim „spójnego, czytelnego obszaru o walorach zabytkowych uzasadniających wpis do wojewódzkiego rejestru zabytków”. Podsumował, że wystarczającą ochroną w tym przypadku jest wpis do gminnej ewidencji zabytków (w nim obiekt jest ujęty). Poddał też wątpliwości, czy aby wpisanie wnioskowanego przez Czajnię terenu do rejestru zabytków byłoby w interesie społecznym.

PRZECZYTAJ TAKŻE:

• To także Wasza zasługa! Gabrysia Bryk może szykować się na operację w Bostonie!
• Majdan Wielki: Uratowali 2-latka. Dostali nagrodę pieniężną od komendanta PSP
• „Ferie z WOT” w koszarach „Nadbużańskich Terytorialsów”

Na postanowienie LWKZ Stowarzyszenie Czajnia 4 września 2021 złożyło zażalenie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 10 sierpnia 2022 r. minister uchylił zaskarżone postanowienie LWKZ w całości i przekazał mu sprawę do ponownego rozpatrzenia. 31 sierpnia 2022 r. konserwator poinformował o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie wpisania kompleksu licealnych budynków do rejestru zabytków.

W międzyczasie deszcz pieniędzy

W październiku 2021 rząd ogłosił beneficjentów pierwszego naboru rządowego programu „Polski Ład”.  Powiat tomaszowski na utworzenie powiatowego centrum treningowego przy I LO w Tomaszowie Lubelskim otrzymał 7 mln 200 tys. zł. Ma dołożyć do niego 1 mln 269 tys. zł. Do tej pory organ prowadzący szkołę wyłonił wykonawcę zadania i podpisał umowę.

Ale sprawa z konserwatorem zabytków zablokowała inwestycję. Starostwo Powiatowe wini za to Czajnię. Tego samego zdania jest poseł Tomasz Zieliński, również absolwent I LO.

„Wichrzyciele ze Stowarzyszenia Czajnia skutecznie blokują inwestycję w I Liceum Ogólnokształcącym im. Bartosza Głowackiego w Tomaszowie Lubelskim. Uczniowie, nauczyciele, rodzice mogą stracić szansę na budowę nowoczesnego boiska. Szok, że robią to mieszkańcy Tomaszowa (…). Proszę wszystkich o upowszechnianie działań Czajni - antystowarzyszenia pożytku publicznego. WSTYD” – napisał poseł Zieliński na swoim profilu w mediach społecznościowych.

– Oprócz ogromnej straty dla młodzieży i wielu pokoleń istnieje realne ryzyko zwrotu 7 200 000 zł do budżetu państwa i pokrycie ewentualnych roszczeń wykonawcy, z którym jest podpisana umowa – dodaje Henryk Karwan, starosta tomaszowski.

Co jest do stracenia?

 – Inwestycja przewiduje budowę pełnowymiarowego boiska sportowego, do piłki plażowej, siatkówki, kortów tenisowych, trybun, bieżni, szatni, parkingu. Nasza szkoła organizuje zawody nawet na szczeblu krajowym, więc takie boisko jest nam potrzebne – mówi Leszek Bober, dyrektor I LO w Tomaszowie.

Starosta Karwan podkreśla, że to jedyna tak duża szkoła w powiecie, która nie doczekała się jeszcze modernizacji boiska. Przy okazji miasto zyskałoby zaplecze treningowe.

 – Przy boiskach powstałby park, który świetnie komponowałby się z arboretum. W przylegającym do boiska lasku przy Nadleśnictwie byłyby ponad kilometr ścieżek do biegania, byłoby oświetlenie, monitoring. Miejsce służyłoby wszystkim mieszkańcom i znacznie podniosłoby atrakcyjność I LO  – uzupełnia starosta i zaznacza, że obecny drzewostan praktycznie nie zostałby naruszony (wycięto by tylko kilka zagrażających bezpieczeństwu drzew). 

Czajnia szkodzi czy pomaga?

Niektórzy właśnie w tej atrakcyjności dopatrują się powodu całego zamieszania. Uważają, że Stowarzyszeniu Czajnia, które prowadzi liceum w Łaszczowie, zależy na tym, by szkoła w Tomaszowie nie doczekała się wielomilionowej inwestycji.

 – Jesteśmy przedstawiani jako polityczna instytucja, która nie chce, żeby starostwo odniosło sukces, która działa na niekorzyść miasta, a przede wszystkim szkoły, do której przecież chodzą nasze dzieci. To jest całkowita bzdura – odpowiada na to Marcin Rechulicz.

 – 1,5 miesiąca temu byliśmy u dyrektora I LO, żeby wyjaśnić nasze intencje i wyrazić sprzeciw wobec petycji, która krążyła wśród uczniów i trafiła do LWKZ.  Ktoś stwierdził, że prowadzimy konkurencyjną szkołę. Niech będzie. Ktoś też sobie ubzdurał, że chcemy, żeby jedna z największych i najlepszych szkół w powiecie upadła. To absurdalne rzeczy. Powtarzam, my nie blokujemy inwestycji. Składając wniosek o wpis do rejestru zabytków, nie wiedzieliśmy o niej. Procedur, które już zostały wszczęte, nie da się zatrzymać. Niedawno deklarowaliśmy naszą gotowość, żeby spotkać się z władzą powiatu i podjąć jako stowarzyszenie uchwałę, że my nie mamy nic przeciwko inwestycji. Przekazać ją następnie konserwatorowi, by miał jasny sygnał, że nie zamierzamy blokować tej inwestycji. Niestety, usłyszeliśmy odmowę – odpiera atak prezes Czajni. – Gdyby nie "przepychanie kolanem" Łuku, teraz tego by nie było – dodaje. 

9 stycznia obie strony spotkały się na debacie. Transmisja ma się niebawem pojawić w TVP 3 Lublin.