Na ostatniej sesji Rady Miasta Tomaszów Lubelski jednym z punktów obrad było podjęcie uchwały w sprawie reparacji, odszkodowań i zadośćuczynienia z tytułu strat, jakie Polska poniosła z powodu napaści Niemiec oraz późniejszej okupacji. Radni pochylili się nad tym tematem ze względu na prośbę Wojewody Lubelskiego do samorządów naszego województwa o podjęcie inicjatywy wyrażającej poparcie dla działań polskiego rządu zmierzających do pozyskania odszkodowań od Niemiec.
Reparacje się należą
– Wydawałoby się, że to sprawa oczywista, że wszystkie samorządy takie uchwały podejmą, bo większość Polaków ma jakieś doświadczenia rodzinne z okresu okupacji. A jak widzimy nie jest takie oczywiste. W niektórych miastach tak jak w Gdańsku nie było jednomyślnej woli, żeby taką uchwałę podjąć – powiedział wiceprzewodniczący Ryszard Szczepaniuk (mógł mieć na myśli długą dyskusję przed głosowaniem gdańskich radnych, która jednak ostatecznie zakończyła się jednomyślnym podjęciem uchwały). – W odpowiedzi na agresywne pytania, które padają „Panie, z jakiej to paki należą się reparacje?”, należy odpowiedzieć „A to panie z tej paki: za Auschwitz, za Warszawę, za Wieluń, za Frampol, za wszystkie te straszne rzeczy, które Niemcy nam Polakom wyrządzili. Ja tu osobiście jeszcze dodam ze swojej strony: za spalone zabudowania nowe mojego dziadka w czasie bitwy pod Tomaszowem, za to, że moja mama jako 10-letnia dziewczynka zamiast się uczyć to była służącą w gospodarstwie niemieckim – dodał przed głosowaniem radnych Szczepaniuk.
12 obecnych radnych było za podjęciem uchwały ws. reparacji. W jej uzasadnieniu napisano m.in. tak: „Rzeczpospolita Polska poniosła proporcjonalnie największe straty osobowe i majątkowe ze wszystkich państw zaatakowanych przez III Rzeszę Niemiecką podczas II wojny światowej. Straty te nie wynikały tylko z działań wojennych, ale przede wszystkim z niemieckiej polityki okupacyjnej, w szczególności celowej i zorganizowanej eksterminacji ludności na okupowanych terenach państwa polskiego, a także z intensywnej eksploatacji społeczeństwa polskiego, w tym pracy przymusowej oraz celowego niszczenia mienia.
„Również miasto Tomaszów Lubelski w trakcie II wojny światowej zostało ciężko doświadczane przez agresję, a następnie okupację niemiecką. (...) ponieśliśmy ogromne straty materialne i niematerialne, zniszczona została infrastruktura: budynki mieszkalne i użyteczności publicznej, zakłady przemysłowe, zabytki kultury oraz zbiory muzealne. Podkreślić należy także ogromne straty ludzkie. Dlatego mamy pełne prawo domagać się jednoznacznego przyjęcia przez Rząd Republiki Federalnej Niemiec odpowiedzialności moralnej, politycznej, historycznej, prawnej oraz finansowej za dokonane zniszczenia i straty. Rada Miasta oczekuje od Rządu Rzeczypospolitej Polskiej stanowczego prowadzenia działań dyplomatycznych i prawnych, zmierzających do uzyskania od Rządu Republiki Federalnej Niemiec odpowiedniego zadośćuczynienia. Polska powinna je otrzymać w imię elementarnego poczucia sprawiedliwości, w imię prawdy historycznej oraz w imię rzeczywistego pojednania polsko-niemieckiego”.
Uchwała ma zostać przekazana do Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
II wojna światowa w liczbach
„Raport o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej 1939-1945” jest pierwszą po 1947 r. publikacją, w której na podstawie współczesnej nauki, wiedzy podjęto próbę opisania i oszacowania strat ludzkich, materialnych i innych poniesionych przez RP w rezultacie agresji niemieckiej.
Zsumowanie wszystkich wartości cząstkowych dało ogólną kwotę strat Polski w wysokości 6 bilionów dwustu dwudziestu miliardów sześciuset dziewięciu milionów złotych (czyli 1 352 483 mln euro).
Redakcja Raportu podkreśla jednak, że ma świadomość, że skali strat wojennych nie może odzwierciedlić żaden ilościowy rachunek, bo ludzkich dramatów i śmierci nie można rozliczyć. „Nie mniej jednak opisanie realnego wymiaru krzywd poniesionych przez Polaków w czasie II w. ś., tym bardziej w sytuacji, gdy międzynarodowa społeczność nadal ma niewielkie pojęcie o historycznej prawdzie i często błędne wyobrażenie na temat skali zniszczeń i grabieży Polski, stanowi wyraz szacunku i hołdu wobec ofiar i ich cierpienia”.
- Czytaj również: Wójt gminy Ulhówek skazany za stalking. "Dla mnie ten wyrok jest niezrozumiały. Zostałem skrzywdzony” – mówi Łukasz Kłębek
Raport składa się z trzech tomów, dostępnych m.in. w Internecie. Tom pierwszy to opracowania strat. Drugi tom zawiera dokumentację fotograficzną, z kolei trzeci ponad 300-stronicową listę miejsc zbrodni. Listę uporządkowano, wymieniając w poszczególnych województwach w kolejności alfabetycznej miejscowości wraz z liczbą osób zabitych przez okupanta.
Taka była skala zbrodni niemieckich w dzisiejszym powiecie tomaszowskim:
W gminie Bełżec w miejscowości Brzeziny zamordowano 6 osób. W gm. Jarczów w Szlatynie – 17 os., w Woli Gródeckiej – 1 os. W gm. Krynice, we wsi Budy – 1 osobę, w Dzierążni – 66 os., Romanówce – 3 os., miejscowości Zaboreczno – 1 os. i Zwiartów – 6 os. W gminie Lubycza Królewska w Kniaziach – 61 osób. W gminie Łaszczów w wiosce Dobużek – 41 os., Muratyn – 23 os. Nadolcach – 80 os., Pienianach – 2 os., Podlodowie – 3 os., Wólce Pukarzowskiej – 7 os., wsi Zimno – 36 os.
NIE PRZEGAP: Nowe wydanie "Kroniki Tygodnia" gotowe! Sprawdźcie, o czym piszemy
W gminie Rachanie w Grodysławicach z rąk Niemców zginęło12 osób, w Pawłówce – 26 os., w Rachaniach – 17 i 163 os., w Siemnicach – 95 os., Werehaniach – 44 os. W gminie Susiec w Łosińcu zabito 1 osobę, w Łuszczaczu – 8 os., w Oseredku – 18 os., w Paarach – 9 os., w Majdanie Sopockim Drugim – 11 os., w Majdanie Sopockim Pierwszym – 41 os., w Róży – 36 os., w Wiosce – 40 os.
W gm. Tarnawatka w Hucie Tarnawackiej – 8 os., w Pańkowie – 16 os., Podhuciu – 8 os., Suminie – 168 os., Tarnawatce Pierwszej – 66 os., Tyminie – 10 os. W gminie Telatyn w Kryszynie – 16 os., w Marysinie – 7 os., Poturzynie – 162 os., Radkowie – 7 os., w wiosce Rudka – 9 os., w Telatynie – 20 os. W gm. Tomaszów Lubelski w Majdanie Górnym – 25 os., w Pasiekach – 16 os., Przeorsku – 2 os., Szarowoli – 29 os. W gminie Tyszowce w Mikulinie – 13 os., w Perespie – 18 os., Przewalu – 27 os., a Tyszowcach – 1001 os. W gminie Ulhówek w Tarnoszynie – 47 os. W Tomaszowie Lubelskim – 410 osób.
Dane pochodzą z „Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce”. W niemal wszystkich wymienionych przypadkach liczby dotyczą zamordowanych obywateli polskich – Polaków, Żydów i Romów. Tylko w Pańkowie, Telatynie i Tyminie liczba wskazuje obywateli polskich oraz osoby innych niewyszczególnionych w dokumencie źródłowym narodowości.
Idąc po sprawiedliwość
„Zbyt lekko mówimy o tym, że zginęły „miliony”, jakby to była tylko statystyka. Tymczasem zawsze chodziło o konkretnych ludzi, konkretne biografie i konkretne tragedie. Trzeba im przywrócić pamięć i sprawiedliwość” – pisze we wstępie do Raportu z dokumentacją fotograficzną premier Mateusz Morawiecki.
Z kolei Arkadiusz Mularczyk we wstępie do tomu 1 Raportu pisze tak: „Negatywne skutki II w.ś. w sferze demografii, gospodarki, infrastruktury, rozwoju nauki, edukacji i kultury odczuwane są przez Polskę i Polaków do dzisiaj. Każdy rok wojny i okupacji spychał państwo polskie na niższy poziom rozwoju we wszystkich aspektach życia publicznego, gospodarczego czy społecznego. Polacy na pokolenia utracili możliwość akumulacji kapitału, a oszczędności, dzieła sztuki, dobra kultury i cenny dobytek ich przodków zostały zrabowane przez Niemców. Współczesne państwo polskie dziś byłoby w zupełnie innym miejscu w rozwoju cywilizacyjnym na mapie świata i Europy, gdyby nie skutki II wojny światowej".
Mularczyk podkreśla, że do dzisiaj Rzeczpospolita Polska nie uzyskała kwoty reparacji wojennych, przyznanych decyzją wielkich mocarstw w Poczdamie, ani tym bardziej odszkodowań adekwatnych do poniesionych strat wojennych i zniszczeń okupacyjnych. Nie było nigdy żadnego zadośćuczynienia.
Napisz komentarz
Komentarze