Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
niedziela, 22 grudnia 2024 15:17
Reklama Baner reklamowy A1
Reklama

Zostawcie nam nasze województwo! 25 lat temu powstało 16 regionów. Rozległy się protesty

Jesteśmy przyzwyczajeni do podziału Polski na 16 województw. Młodszym trzeba przypomnieć, że nie zawsze tak było, a dokonanie obecnego podziału nie było takie proste.
Jesteśmy przyzwyczajeni do podziału Polski na 16 województw.
Jesteśmy przyzwyczajeni do podziału Polski na 16 województw.

Autor: iStock

18 lipca 1998 r. Sejm przyjął ustawę o nowym podziale administracyjnym Polski. Reforma została wprowadzona 1 stycznia 1999 r. i oznaczała nowy trójstopniowy podział terytorialny państwa. To układ, który obecnie dobrze znany:

  • gminy, 
  • powiaty, 
  • województwa.

Utworzono wówczas 308 powiatów i 65 miast na prawach powiatu oraz zmniejszono liczbę województw z 49 do 16. Bez zmian pozostał podział na gminy, których było 2489.

Tarcia w regionach

Młodszym przypomnijmy, że zanim Polska została podzielona tak, jak jest obecnie, to była poszatkowana. Na 49 województw. Tak było od 1975 roku. 

Z czasem Polacy się do tego przyzwyczaili i wielu było trudno zaakceptować nową propozycję. Zwłaszcza że dla wielu miast oznaczało to utratę funkcji administracyjnej na poziomie województwa. Tak było np. z Radomiem, który przestał być miastem wojewódzkim i stał się częścią województwa mazowieckiego. Tak także stało się z Chełmem, który stał się miastem na prawach powiatu w nowym województwie lubelskim. Tak było również z Ostrołęką, która dołączyła do województwa mazowieckiego.

Zanim zmiany się dokonały, dochodziło do protestów i manifestacji. Np. mieszkańcy wspomnianego Radomia bardzo nie chcieli być częścią województwa świętokrzyskiego ze stolicą w Kielcach. W tym przypadku chodziło o wzajemne animozje. Był też sprzeciw wobec włączenia do Mazowsza, bo radomianie obawiali się, że z perspektywy Warszawy staną się niewidoczni. Nie tyle oni, co ich problemy. Bój o swoje województwo stoczyli też opolanie. 

Takich konfliktów było więcej i żeby jakoś dojść do porozumienia przy tworzeniu woj. kujawsko-pomorskiego wojewoda urzęduje w Bydgoszczy, a marszałek województwa w Toruniu. Chodziło o to, aby każde z tych miast było w jakiś sposób docenione. 

Pora na zmiany?

Reforma miała być odpowiedzią na nowe wyzwania. Rząd Jerzego Buzka tłumaczył, że większymi województwami i mniejszą ich liczbą łatwiej będzie zarządzać. Polska szykowała się także do wejścia do Unii Europejskiej, a mniej województw miało sprawić, że fundusze regionalne będzie można sprawniej podzielić i wykorzystać.

Nie da się ukryć, że nie wszyscy – nawet jeszcze dziś – z reformy są zadowoleni. Są rejony, których mieszkańcy uważają, że zostali poszkodowani. Południowe Podlasie będące częścią woj. lubelskiego może być takim przykładem. Lokalni politycy woleliby, żeby ten rejon został włączony do województwa podlaskiego. A najlepiej, gdyby powstało nowe województwo.

I takie pomysły padają. W ciągu kilku ostatnich lat było przynajmniej kilka zapowiedzi zmian. Zazwyczaj ze strony PiS. W 2015 r. politycy tej partii mówili o powołaniu nowych województw: częstochowskiego, środkowopomorskiego i warszawskiego. Były także mętne zapowiedzi powstania nowego samorządu stworzonego z Południowego Podlasia. 

Jednak nic takiego się nie wydarzyło. Za są to nowe pomysły. Niedawno dr Łukasz Zaborowski zaproponował dwie koncepcję. W pierwszej liczba województw zostałaby bez zmian, ale obszar Mazowsza zostałby zmniejszony. 

W drugim wariancie powstają nowe województwa, które liczbą ludności i strukturą klasycznego regionu węzłowego nawiązują do obecnego układu. Za najbardziej brakującą jednostkę w strukturze kraju autor uznał województwo kaliskie.


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Obserwator1 25.10.2023 13:56
Obecny podział administracyjny jest bezdyskusyjnie do zmiany - od samego początku były głosy, że jest on nieprawidłowo rozplanowany. Powinno to wyglądać tak, jak np. w Niemczech, gdzie każdy region jest odrębnym landem, a ich granice historyczne w większości pokrywają się z administracyjnymi. W Polsce każda kraina historyczna powinna być odrębnym województwem - przykładowo: Dolnośląskie ze stolicami we Wrocławiu i Zielonej Górze, Górnośląskie ze stolicami w Opolu i Katowicach, Łużyckie ze stolicami w Jeleniej Górze i Zgorzelcu (tutaj granicę można by było trochę naciągnąć pod JG, żeby województwo miało w granicach miasto powyżej 70 tys. mieszkańców), Ziemia Łęczycko-Sieradzka ze stolicą w Łodzi i ewentualnie Sieradzu, Wielkopolska ze stolicami w Poznaniu i Kaliszu, Ziemia Lubuska z Gorzowem Wielkopolskim, Pomorze Zachodnie: Szczecin i Słupsk. itd. Niestety nie pozwoliło na to wiele różnorakich czynników, jak sytuacja finansowa, czy absurdalna wielkością frustracja mieszkańców woj. opolskiego, którzy kurczowo trzymali się swojego województwa, które po reformie jeszcze dostało od daw. woj. częstochowskiego powiat oleski, a dzisiaj jest najszybciej wyludniającym się regionem ze słabnącymi perspektywami na przyszłość (nawet najbogatsi inwestorzy wolą lokować swoje biznesy w innych województwach). Co do stolic, to status miasta wojewódzkiego powinna dzierżyć zdecydowana większość obecnych miast na prawach powiatu, które kiedyś takowymi były. Można również rozważyć zorganizowanie siedzib samorządu wojewódzkiego w miastach, które wcześniej takiego statusu nigdy nie miały - np. Ziemia Chełmińska, oprócz stolicy w Toruniu, mogłaby mieć również drugą w Grudziądzu. Reforma roku 1975 pokazała, że można w ten sposób zmniejszyć tzw. "prowincjonalność" mniejszych miast - ot, spójrzmy na taki Tarnobrzeg albo Białą Podlaską - miasta te rozrosły się niemalże dwukrotnie. Scalenie wielu jednostek wojewódzkich mogłoby przynieść również obopólne korzyści nowym-starym miastom wojewódzkim. Np. w nowym woj. Dolnośląskim środki z tego samego budżetu czerpałyby Wrocław i Zielona Góra jako główne ośrodki miejskie. Łużyce, gdzie znajdowałyby się Żary i Zgorzelec czerpałyby już pieniądze z odrębnego budżetu ich własnego województwa, więc od razu zyskują potężną szansę na rozwój.

 

 

ReklamaBaner boczny B1 firmy GOLDSUN
ReklamaBaner firmy Pierogi od AGI w dodatku Świąta
Reklama
Reklama
Reklama
KOMENTARZE
Autor komentarza: KasiaTreść komentarza: I jak polepszyło się w Hrubieszowie i w okolicach, jak chciałeś panowania tfuska i lewaków🤬Pokarz jaki masz dobrobytData dodania komentarza: 21.12.2024, 22:34Źródło komentarza: Pożegnanie odchodzącego Zarządu Powiatu Hrubieszowskiego drogo kosztowałoAutor komentarza: KałodziejczakTreść komentarza: Rudy Folksdojcz krzyczał wtedy że to Wina PISu ! To samo było w odrze , ale według jednej mądrej inaczej z PełO winą było to że Po Odrze pływają statki które WYPIJAJA wodę rybom i te się duszą bo wody jest za mało !!! :) Wspaniała jest ta władza , jak widok psiego gófna na trawniku przy chodniku !Data dodania komentarza: 21.12.2024, 21:47Źródło komentarza: Hrubieszów: Ekologiczna katastrofa umorzona po raz drugiAutor komentarza: Praworządny zamachTreść komentarza: W Magdeburgu na zaproszenie Makreli i TfuSSka zamachowcy zabijają już PO raz POnad 50ty ilu jest u nas 10.000 czy więcej POpierający ich Trzaskuś nie POwiedział ile nas kosztują, by nas wysadzać.Data dodania komentarza: 21.12.2024, 17:17Źródło komentarza: Prezydent Warszawy w Hrubieszowie i WerbkowicachAutor komentarza: HahaTreść komentarza: Jak łatwo być błaznem w todze i grubą kasę brać za co? pseudo praworządność, a wszystkie ryby POzdychane były uśmiechnięte taki wyrok to POśmiewisko i zachęta truć, truć,truć bezkarnie ale z uśmiechem i środkowym palcem.Data dodania komentarza: 21.12.2024, 16:43Źródło komentarza: Hrubieszów: Ekologiczna katastrofa umorzona po raz drugiAutor komentarza: halloTreść komentarza: Eee tam ,angielski to wszyscy znają a ja chciałabym nauczyć się jeszcze języka niemieckiego bo to przyszłość.Data dodania komentarza: 21.12.2024, 14:58Źródło komentarza: Zamość: Bacalarus i Akademia Zamojska wspierają rozwój studentówAutor komentarza: mieszkaniecTreść komentarza: Co ciekawe cena masła nie rośnie po raz pierwszy. W 2022 była nawet wyższa, ale wtedy nikt nie robił afery.Data dodania komentarza: 21.12.2024, 14:56Źródło komentarza: Od cen masła pęka głowa. Zwłaszcza przed świętami. Rząd wkracza do akcji
Reklama