"Nie ma tyle ziemi, by pogrzebać pamięć". Zamość na rocznicę zbrodni w Katyniu

Biblioteczne Spotkania z Historią są organizowane w zamojskiej bibliotece od kilku lat, ale zazwyczaj w sierpniu – przy okazji Zamojskiego Festiwalu Filmowego „Spotkania z historią”. Tym razem, z uwagi na poruszaną tematykę, realizacja wydarzenia rozpoczęła się 5 marca i potrwa do 13 kwietnia (5 marca 1940 r. zapadła decyzja o rozstrzelaniu oficerów m.in. wojska i policji, więzionych w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, natomiast 13 kwietnia 1943 r. w Berlinie ujawniono informacje o odnalezionych w Katyniu masowych grobach polskich oficerów, natomiast w 2007 r. 13 kwietnia został ustanowiony Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej – przyp. red.).

Reklama

Nowa tablica

21 marca o godz. 16 w budynku biblioteki głównej (Galeria Ekslibris) zaplanowano panel dyskusyjny „Katyń – wciąż jest coś do odkrycia”, w którym wezmą udział Piotr Skotnicki, adiunkt w Muzeum Katyńskim (oddział Martyrologiczny Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie), dr Janusz Kłapeć z Wojskowego Biura Historycznego w Warszawie oraz Piotr Greszta z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wydarzeniu towarzyszyć będzie wystawa fotografii „Katyń – ocalić od zapomnienia” autorstwa Waldemara Leszczyńskiego, dyrektora Bursy Międzyszkolnej nr 2 w Zamościu.

PRZECZYTAJ TEŻ: Śmierć o smaku chleba. Bolesne wspomnienia Lucyny Chyły - dziecka Zamojszczyzny

Warto dodać, że książnica od kilku lat współtworzy ze Stowarzyszeniem Zamojska Rodzina Katyńska tzw. „Zamojską Listę Katyńską”, na którą trafiają osoby związane w różny sposób z Zamościem i Zamojszczyzną. 

Zwieńczeniem tej współpracy będzie nowa tablica pamiątkowa, która dzięki zaangażowaniu Marka Splewińskiego, prezesa Stowarzyszenia Zamojska Rodzina Katyńska, pojawi się w kościele rektoralnym św. Katarzyny w Zamościu. Jej odsłonięcie zaplanowano na 13 kwietnia. Tego dnia książnica rozstrzygnie konkurs literacko-plastyczny „Pocztówka z Katynia”, do którego zaproszono zamojską młodzież ze starszych klas szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych.

Partnerem wydarzenia jest Województwo Lubelskie, program „Warto być Polakiem”, którego celem jest wzmocnienie świadomości obywatelskiej, kształtowanie postaw patriotycznych oraz budowanie tożsamości współczesnego Polaka w oparciu o wzorce z przeszłości.

Ciężka zbrodnia

Do zbrodni katyńskiej doszło wiosną 1940 r. Na mocy decyzji najwyższych władz ZSRR rozstrzelanych zostało blisko 22 tys. obywateli Polski, w tym ponad 10 tys. oficerów wojska i policji. 

PRZECZYTAJ: "Z rzezią wołyńską będzie podobnie jak z pamięcią o Katyniu w czasach PRL-u"

Ofiarami byli również m.in. funkcjonariusze Straży Granicznej, Służby Więziennej, lekarze, prawnicy, urzędnicy oraz przedsiębiorcy, którzy po 17 września 1939 r. zostali w różnych okolicznościach rozbrojeni i zatrzymani przez czerwonoarmistów jako jeńcy wojenni. Pierwszy transport jeńców z obozu w Kozielsku wyruszył na egzekucję do Katynia 3 kwietnia 1940 r.

 Ostatnie transporty zakończyły się w połowie maja. Egzekucji dokonało NKWD, czyli sowiecka policja polityczna. Ofiary zabijane były strzałami w tył głowy z broni krótkiej. Do 1990 r. władze ZSRR zaprzeczały odpowiedzialności za zbrodnię katyńską. 

Dopiero 13 kwietnia 1990 r. oficjalnie przyznały, że była to „jedna z ciężkich zbrodni stalinizmu”. Ofiary zbrodni zakopano w masowych grobach w Katyniu i Miednoje k. Tweru, a także w Charkowie i Bykowni k. Kijowa („lista ukraińska”) oraz prawdopodobnie w Kuropatach („lista białoruska”).