Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
sobota, 2 listopada 2024 20:26
Reklama Baner reklamowy A1  Orkiestry Włościańskiej
Reklama

Tyszowce: Drewniany krzyż dla pamięci

W Podborze w gminie Tyszowce, tuż przed lasem stoi drewniany krzyż. Wyryto na nim napis "Boże Błogosław Ojczyznę Naszą". Historia krzyża związana jest z pacyfikacją wsi i tragicznym losem Stanisława Szwanca, żołnierza AK, który zginął na Majdanku.
Tyszowce: Drewniany krzyż dla pamięci

To było w czerwcu 1943 roku. I zaczęło się ponoć od truskawek. Ukrainiec z Podboru, mieszkający tuż przy lesie uprawiał truskawki, którymi handlował. Ponoć partyzanci nocą chodzili mu je rwać. Gospodarz postanowił poskarżyć się żandarmerii. Kiedy Heinrich Ernest Schultz, komendant miejscowej żandarmerii w towarzystwie policjantów granatowych z Tyszowiec późnym wieczorem wracał na kwatery, Ukrainiec wyszedł mu naprzeciw. Schultz widząc nieznajomego, już sięgał po pistolet, ale powstrzymał go jadący obok Antoni Jakubiak policjant granatowy (w konspiracji miał ps. Jaszczur, był referentem Wojskowej Służby Ochrony Powstania).

 "To miejscowy ogrodnik" – miał powiedzieć.

Ukrainiec pożalił się na partyzantów. Schultz kazał prowadzić się na pole. W pewnym momencie z lasu padły strzały. Ukrainiec został zabity na miejscu. Ranny został jeden z żandarmów.

Następnego dnia brat zabitego postanowił się zemścić. Doniósł, kto we wsi jest w konspiracji i że partyzanci mają broń. Wskazał, gdzie mieszka Marian Pilarski ps. Grom (przedwojenny chorąży zawodowy, od listopada 1943 roku, po aresztowaniu większości przywódców tyszowieckiej konspiracji objął funkcję komendanta 21 kompanii tyszowieckiej AK).

Następnego dnia, 17 czerwca 1943 r., Niemcy zorganizowali w Podborze obławę. Otoczyli całą wioskę. W Wojciechówce, wiosce sąsiadującej z Podborem aresztowali szewca Arcabę. Przywieźli go pod chałupę w lesie, w której mieszkała rodzina Pilarskiego. Wyprowadzili z niej jego żonę Wierę z dziećmi: 15-letnią Danutą oraz mającymi po pięć lat bliźniakami Januszem i Romaną.

 – Ojciec wspominał, że jeden z Niemców rozbił wtedy babci nos granatem tłuczkiem – mówi Dariusz Pilarski, wnuk Mariana, syn Janusza.

Rodzinę Pilarskich zaprowadzono do jednej ze stodół. Sam Pilarski zdążył się wtedy ukryć na strychu. Zakopał się pod strzechą. Niemcy dostrzegli drabinę stojącą przy chałupie. Kazali Arcabie wejść na strych i sprawdzić, czy nie ukrywa się tam Pilarski. Zagrozili, że jeśli skłamie, zginie. Arcaba będąc na strychu, zamaskował ukrywającemu się pod strzechą Pilarskimu buty. Rzucił na nie wiązkę słomy. Niemcom powiedział, że nikogo na strychu nie ma. Niemiec, który po nim wszedł po drabinie na strych w głąb pomieszczenia nie wchodził. Pilarski się uratował.

Dalsza część tej opowieści w najnowszym numerze i e-wydaniu Kroniki Tygodnia


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze

 

 

ReklamaBaner reklamowy firmy Replika
Reklama
KOMENTARZE
Autor komentarza: Wtedy byłTreść komentarza: A cóż to był za ,,styl" ?Data dodania komentarza: 2.11.2024, 04:28Źródło komentarza: Gm. Zamość: Z roweru do więzienia. Spędzi tam rokAutor komentarza: WkwionyTreść komentarza: Chyba zmusić a nie zachęcić, nazywajcie rzeczy po imieniu.Data dodania komentarza: 1.11.2024, 21:10Źródło komentarza: Kierowców czekają kolejne opłaty. Trzy w jednej. To już pewneAutor komentarza: 800plus od 3 latTreść komentarza: To 800plus powinno być przyznawane dopiero od 3 lat dziecka i do ukończenia przez dziecko 24 lata tak żeby miało na studia a nie od urodzenia Bo od urodzenia i tak jest dużo pieniędzy na dziecko jak ktoś pracował przez rok bierze 100 procent wypłaty a kto nie to przez rok bierze tysiąca.i odrazu 800plus.a później po roku swiadczenie opiekuncze po tysiącu na rok albo po 500na dwa lata także tych świadczeń i pieniędzy i tak jest za dużo na takie małe dziecko a później jakby te pieniądze chociaż po części się przydały dla 18 latków to juz niema.nic nawet 800plus do 18tu lat a dopiero wtedy zaczynają się duże wydatki studiaData dodania komentarza: 1.11.2024, 12:51Źródło komentarza: Co dalej z 800 plus? Jest decyzja w sprawie przyszłości świadczeniaAutor komentarza: PO to złoTreść komentarza: łgarstwaData dodania komentarza: 1.11.2024, 10:37Źródło komentarza: PIŁKARSKA IV LIGA: Dwa gole z karnegoAutor komentarza: asdasTreść komentarza: Śmieć i potencjalny morderca!Data dodania komentarza: 1.11.2024, 10:18Źródło komentarza: 28-latek z gm. Szczebrzeszyn kompletnie pijany kierował ciężarówką. Nie wyrobił się na zakręcieAutor komentarza: HahaTreść komentarza: Aleja wstydu zasłużonych jest na cmentarzu wojskowym w pierwszym rzędzie .Data dodania komentarza: 1.11.2024, 10:05Źródło komentarza: Żegnamy znanych i zasłużonych zmarłych z powiatu hrubieszowskiego
Reklama