Ekspozycja przywędrowała do Zamościa z Warszawy.
– Jest to bardzo ważna wystawa z kilku powodów – powiedział podczas jej otwarcia dr Jakub Żygawski, dyrektor Archiwum Państwowego w Zamościu. – Najważniejszy, to wpisanie naszego najważniejszego dokumentu, czyli przywileju lokacyjnego Zamościa, na listę UNESCO. Drugi, to dziesiąta rocznica istnienia listy Pamięć Świata w naszym kraju, na którą zostało wpisanych kilkadziesiąt obiektów bibliotecznych, archiwalnych i muzealnych
Czytaj też: Policjanci z Zamościa świętują 105-lecie powołania Policji Państwowej
Na planszach pokazane są bezcenne zabytki piśmiennictwa, które na wspomnianej liście UNESCO znalazły się w tym roku. To wspomniany akt lokalizacyjny Zamościa z 10 kwietnia 1580 r., który jest w zasobach Archiwum Państwowego w Zamościu, a także inne unikatowe dokumenty, rękopisy, fotografie i dzieła, które powstały na przestrzeni wieków, w tym będący w zasobach Biblioteki Uniwersyteckiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II „Dziennik z lat okupacji Zamojszczyzny” dra Zygmunta Klukowskiego, akt detronizacji cara Mikołaja I, protokół z pierwszego posiedzenia Sejmu Śląskiego, rękopis „Chłopów” Władysława Reymonta, zapisy muzyczne Henryka Warsa, fotograficzne Zofii Rydet oraz oraz 10 innych dokumentów.
Przypomnijmy, że podpisany przez Jana Zamoyskiego dokument od początku historii miasta był przechowywany w Ratuszu. Kiedy w 1811 r. rozpoczęła się rozbudowa twierdzy, zapadła decyzja o przewiezieniu dokumentów do Szczebrzeszyna. Stamtąd trafiły one (wraz z aktem lokacyjnym) do Archiwum Akt Dawnych w Lublinie. To było w 1843 r. Późniejsze losy aktu lokacyjnego nie są znane. Dokument odkrył przez przypadek pracownik Archiwum Narodowego w Krakowie podczas przeprowadzki do nowej siedziby. To był Aleksander Korolewicz, który zwrócił uwagę na jedyny dokument, który nie dotyczył Krakowa. Zaczął go analizować i odkrył, że to akt lokacyjny podpisany przez założyciela Zamościa.1 lipca 2022 r., dzięki decyzji prof. Wojciecha Krawczuka, dyrektora Archiwum Narodowego w Krakowie, akt lokacyjny Zamościa z 10 kwietnia 1580 r. z podpisem kanclerza Jana Zamoyskiego powrócił do Hetmańskiego Grodu. Jest przechowywany w Archiwum Państwowym w Zamościu. To najstarszy i najwartościowszy dokument zarówno w zasobach archiwum, jak i miasta Zamościa.
Przeczytaj: Zamość: Ksiądz miał wykorzystywać seksualnie kobiety
Na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata wpisywane są obiekty dziedzictwa o fundamentalnym znaczeniu dla polskiej historii i kultury, dokumentujące ważne wydarzenia i działalność wybitnych osobistości, przechowywane na co dzień w polskich archiwach, bibliotekach i muzeach. Obecnie na liście jest już 75 takich obiektów.
Ekspozycja w wielkogabarytowej przestrzennej formie „mebla miejskiego” będzie dostępna dla mieszkańców Hetmańskiego Grodu i turystów do 26 sierpnia.
Napisz komentarz
Komentarze