Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
wtorek, 5 listopada 2024 03:26
Reklama
Reklama

Tablice dla zamojskich Żydów. O ich losie należy pamiętać

Na zamojskiej rampie buraczanej powstaną trzy pamiątkowe tablice. Upamiętnią one okrutny los zamojskich Żydów.
Tablice dla zamojskich Żydów. O ich losie należy pamiętać

"Z tego miejsca w 1942 r. odjeżdżały pociągi wywożące Żydów z Zamościa i okolicznych miejscowości do niemieckich, nazistowskich obozów zagłady. Ku pamięci Żydów polskich, czeskich, niemieckich i austriackich, mieszkańców getta w Zamościu zamordowanych w latach 1939-1942" – tablice z takim napisem pojawią się na przystanku kolejowym Zamość-Starówka.

Od dawna to miejsce czeka na upamiętnienie (ów przystanek to okryta ponurą sławą zamojska rampa buraczana). Z taką inicjatywą wystąpił jakiś czas temu Marek Kołcon, zamojski pedagog, historyk i regionalista. Dlaczego? – To bardzo ważne. Żydzi stanowili przed ostatnią wojną liczną społeczność naszego miasta (ok. 40 proc. – przy. red.) – tłumaczy Marek Kołcon. – Spotkał ich straszny los. Należy o tym pamiętać. Temu mają służyć nasze tablice. 

Nikt go nie słuchał

Ta historia jest wyjątkowo przykra, ponura. W 1941 r. całą ludność żydowską Zamościa przeniesiono do getta na Nowym Mieście. Zgromadzono tam także ok. 2 tys. Żydów, których wysiedlono z różnych rejonów Rzeszy, a potem przybyli także Żydzi m.in. z Łodzi i Wrocławia. 11 kwietnia 1942 r. Niemcy otoczyli getto. Ludność zebrano na rynku Nowego Miasta. Zgromadzonych bito i poniżano. "Uformowali Żydów w czwórki, policzyli, a kiedy przekonali się, że na stan 21 wagonów jest zbyt duży, zwolnili 50 osób, resztę popędzili na rampę obok ubezpieczalni" – pisał w swoich wspomnieniach Michał Bojarczuk, działacz społeczny, kronikarz i regionalista. 

Żydów pognano ul. Lwowską, w kierunku Starego Miasta. Tych, którzy nie mieli siły iść, zabijano. "Najpierw szli mężczyźni i kobiety, z tyłu starcy i wózki z dziećmi. Pochód był gęsto otoczony gestapowcami. Od Nowego Miasta do rampy droga była usiana trupami. Niemcy dość często krzyczeli "los", po czym zawsze padał strzał i człowiek zwalał się na bruk" – notował Bojarczuk.

Żydzi dotarli na rampę buraczaną między dzisiejszą ul. Orlicz-Dreszera a ul. Peowiaków, gdzie ustawiono już pociąg. "Gdy się znaleźli już na rampie, jakiś młody Żyd głośno przemawiał, żeby się nie dać tak mordować, że trzeba stawić opór. Nikt go nie słuchał. Żydzi szybko wsiedli do wagonów, by uniknąć strzałów i bicia. Ciasnota była nie do opisania, w jednym wagonie było 150 osób, a na dobitek gestapowcy wagony wysypali wapnem niegaszonym, które pod wpływem pary i wydzielin ludzkich lasowało się i niemiłosiernie gryzło całe ciało. Wagony zostały zaryglowane, a rygle omotane kolczastymi drutami" – pisał Bojarczuk.  

Transport pojechał do obozu zagłady w Bełżcu. Szacuje się, że podczas tej akcji zginęło ponad 3,1 tys. osób, w tym ok. 700 dzieci do lat 14. 

Więcej przeczytasz w najnowszym numerze i e-wydaniu Kroniki Tygodnia


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
jasiek 17.09.2018 20:03
A gdzie pomniki pomordowanych POLAKÓW przez niemców ukraińców kto tak ochoczo finansuje pomniki żydom

Historyk 17.09.2018 15:04
Żydzi żydom zgotowali ten los... https://sites.google.com/view/jewishdeathcamps/strona-główna?authuser=0

Historyk 17.08.2019 12:03
Następny "historyk " z katoprawackiego nadania. Żenada.

jasiek 28.07.2018 17:12
POLACY PAMIĘTAJCIE O POLAKACH ZAMORDOWANYCH PRZEZ ZBRODNIARZY NIEMIECKICH I UKRAIŃSKICH POLSKO POWSTAŃ Z KOLAN STAWIAJ POMNIKI ZAMORDOWANYM POLAKOM I POLSKIM DZIECIOM

KM 26.07.2018 10:22
Żydzi!!! Wszędzie pomniki ale dla Polaków którzy walczyli i gineli to nie ma pamięci nia ma pieniedzy nawet na odrestaurowanie starch pomników i nagrobków smutne

Historyk 17.08.2019 12:08
Zbierz pieniadze , buduj i restauruj. Proste.

idefix 25.07.2018 18:50
Ciekawe ilu żydowskich kappo, miało udział w tych manewrach.? Do momentu, kiedy żydzi nie rozlicza się z kłamstwami dotyczącymi udziału żydów w holokauście żydów, nie zasługują nawet na "pamiątkowy słupek drogowy"..!

Historyk 17.08.2019 12:54
To tak jakby twierdzic, ze polskie ofiary niemieckiego nacjonalizmu nie zasługują na pamięć bo powszechne bylo szmalcownictwo i denuncjatorstwo. Niewinnym ofiarom nalezy sie pamięć bez wzgledu na poczynania ich rodakow. Tak przy okazji, ciekawe ilu polskich policjantow mialo udzial w tym manewrze...

padwapólnocy 24.07.2018 19:43
a dla wywiezionych i zgermanizowanych Dzieci Zamojszczyzny ?? no tak tylko jedni się liczą !!!

d 25.07.2018 16:50
Miał powstać wagon-pomnik upamiętniający los Dzieci Zamojszczyzny i ludzi wysiedlonych.

maurycy 25.07.2018 19:38
nie będzie pomnika - wagonu, ponieważ nie ma wagonu, to oczywiste. to znaczy, wagon jest, to ten wagon ze "złotego pociągu", jak się uda w końcu znaleźć i odkopać ten pociąg to będzie wagon, a nawet kilka. wagon, to wagon, nikt nie będzie pytał czy akuratny. nie mam pojęcia, dlaczego Jurek Z., jeszcze żadnego wagonu nie wykopał. miejmy jednak nadzieję, że wykopie. ja w Jurka wierzę. a co z pomysłem Fundacji Centrum Wysiedlonych, która chciała kiedyś budować coś, bodaj w Zwierzyńcu? miał być teren ogrodzony drutem (no, drut to nie wagon, łatwiej kupić), miały być wieżyczki (jak za okupanta). może i wieżyczek nie ma, ale można w końcu poprosić myśliwych, to jakąś "ambonę" dadzą. kto tam będzie wiedział, czy to "ambona", czy oryginalna wieżyczka. zresztą, drzew w lesie nie brakuje, jakby członkowie Fundacji się wzięli do roboty, to wieżyczkę-ambonę sami by sklepali w jedno sobotnie popołudnie - na niedzielę, byłaby gotowa. ech...

maurycy 25.07.2018 19:45
a właściwie, to może nawet byłoby lepiej postawić pomnik upamiętniający pomysły Fundacji Centrum Wysiedlonych, czyli organizacji, która chce upamiętniać, tylko ma za dużo pomysłów i w tym zamieszaniu zapomina w jaki sposób chce upamiętniać.

 

 

ReklamaBaner boczny B1 firmy GOLDSUN
Reklama
KOMENTARZE
Autor komentarza: kdfsdTreść komentarza: Wyjątek! Volvo a nie Audi! Widać, że przyjezdny.Data dodania komentarza: 4.11.2024, 11:35Źródło komentarza: Warszawiak piratował pod Hrubieszowem. Sporo kosztowała go szaleńcza jazdaAutor komentarza: BrawoTreść komentarza: Wszystko co dane będzie odebrane dla weaszego dobra lub sprzedane braciom Niemcom i słuPOm.Data dodania komentarza: 4.11.2024, 08:01Źródło komentarza: Co dalej z 800 plus? Jest decyzja w sprawie przyszłości świadczeniaAutor komentarza: BrawoTreść komentarza: Patologia Oszustów zabierze teraz im garki czajniki i inne kuchenne przedmioty otrzymane od niedobrego PIS i POsadzą na dołek.Data dodania komentarza: 4.11.2024, 07:57Źródło komentarza: Gmina Mircze: Gospodynie z Kryłowa działają od pół wiekuAutor komentarza: mieszkaniec województwaTreść komentarza: Dokładnie wyborca, jak podnosili sobie pensyjki to cicho sza o temacie, a teraz minęło pół roku od wyborów i się obudzili żeby sięgać do kieszeni ludzi którzy z roku na rok biednieją przez te wszystkie opłaty i ciągłe podwyżki. Radzę przyjrzeć się jaka opcja jaki radny zagłosuje za.Data dodania komentarza: 4.11.2024, 07:46Źródło komentarza: Ceny w górę. Podwyżki za śmieci w kolejnych miastach. I końca nie widaćAutor komentarza: NormalnyTreść komentarza: Porażka to jest twoja ortografia panie burak. Ty się lepiej po tym twoim "mugłbym" nie podpisuj Polak bo wstyd.Data dodania komentarza: 3.11.2024, 22:46Źródło komentarza: Mateusz Morawiecki i Przemysław Czarnek wizytowali szpital w Tomaszowie Lubelskim [ZDJĘCIA]Autor komentarza: NormalnyTreść komentarza: Oj panie burak dzień w którym pasożytom socjalnym takim jak ty zabiorą cały socjal będzie najpiękniejszym dniem mojego życia.Data dodania komentarza: 3.11.2024, 22:38Źródło komentarza: Co dalej z 800 plus? Jest decyzja w sprawie przyszłości świadczenia
Reklama