Kolos z Kraczewa

Ponad 4,5-metrowy obelisk wzniesiono z piaskowca. Znajduje się na nim okrągła murowana płyta z wyrytym napisem "KOLOSu Wieczney Pamiatki NowZałożoney Wsi Kraczew nazwaney w Roku 1808". Postument ufundował sędzia Jan Karczewskiego, który na licytacji 19 lutego 1800 r. zakupił dobra wożuczyńskie, w których skład wchodził Wożuczyn, Czartowczyk, Siemierz i Źwiartówek.

Reklama

Niedługo potem Karczewski założył dwie wsie: Kraczew i Kozią Wolę. W tej pierwszej urządził niewielki folwark, do którego sprowadził z Galicji serwetników (chłopów pańszczyźnianych), wybudował im domy i ziemi na ogród udzielił, nie żądając pańszczyzny. Jak można przeczytać w „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego” z roku 1883 r. „Ludność z uwielbieniem opowiada dotąd o swym dobrodzieju i rokrocznie w sierpniu Kraczew obchodzi pamiątkę założenia”.

Sam Karczewski zmarł 8 lat po założeniu Kraczewa, 1 lipca 1818 r. w uzdrowisku w Karlowych Warach (dziś w zachodnich Czechach).

Kolos, pamiątka założenia wsi, w 1937 roku doczekał się remontu z inicjatywy właściciela posesji Ignacego Walczyszyna. Wyremontował on obelisk. Wymienił przy tym zwieńczenie obelisku – kulę na krzyż. Przez wiele kolejnych dziesięcioleci stan "kolosa" stale się pogarszał. Aż w jego ratowanie zaangażowało się Stowarzyszenie "Aktywni w Kulturze", działające przy Samorządowym Ośrodku Kultury w Komarowie-Osadzie. Na początku 2018 roku dzięki środkom unijnym i wsparciu gminy Komarów-Osada, pod nadzorem służb konserwatorskich udało się odremontować "kolosa". Przy okazji uporządkowano i utwardzono przylegający do niego teren.

Podobny w formie obelisk znajduje się w miejscowości Nadolce w gminie Łaszczów. Pochodzi sprzed 1828 r. i upamiętnia wzniesienie przez jej właściciela Franciszka Łukowskiego folwarku w tej miejscowości.