Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
sobota, 2 listopada 2024 20:28
Reklama Baner reklamowy A1  Orkiestry Włościańskiej
Reklama

Opłatek – symbol pojednania

Bez dzielenia się opłatkiem w Polsce nie ma świąt Bożego Narodzenia.
Opłatek – symbol pojednania

Opłatek (łac. oblatum – dar ofiarny) to rodzaj delikatnego przaśnego ciasta z białej mąki i wody, bez żadnych dodatków i ulepszaczy. W formie jaki znamy dziś pojawił się w X w. w benedyktyńskim opactwie w Cluny. W Polsce początkowo też wypiekany tylko w klasztorach, od XV w. zaczęli zajmować się tym słudzy kościelni. Wiek później doszło do intensywnego rozwoju żelazorytnictwa związanego z produkcją szczypiec (misternych form służących do ich wypieku).

Na stołach Rzeczypospolitej opłatek pojawił się w XVIII w., kiedy katolicka szlachta zaczęła się nim łamać z bliskimi. W XIX- XX w. opłatek był wykorzystywany do wytwarzania ozdób świątecznych. Był to zwyczaj odnotowany jedynie na ziemiach polskich. Wypiek opłatków według zapisków anonimowego kronikarza wyglądał tak: "Gdy nadszedł czas, codziennie po nabożeństwie w specjalnym pomieszczeniu, z czystej, przesianej mąki pszennej zaczynionej w wodzie, na papkę przygotowywał ciasto. Nad czeluścią pieca chlebowego przygotowywał ogień, po czym nabrawszy do naczynia papki czerpał ją łyżką i ulewał na tabliczkę rytowaną szczypców żelaznych, po czym zamykał to żelazko i wsadzał w ogień. Po dwóch, trzech minutach wyciągał szczypce z ognia, otwierał je i wrzucał opłatek na deskę wspartą o polepę pieca. Kluskowate wygniotki, jakie tworzyły się u brzegów prostokątnego opłatka obcinał żelaznymi nożycami".  

Świat opłatków

„Święty chleb – opłatek, pieczywo liturgiczne i obrzędowe” taki tytuł nosi wystawa czasowa w Wikarówce w Zamościu. Z powodu obostrzeń zobaczyć można ją tylko w Internecie.

 – Na naszej wystawie zgromadziliśmy bogatą kolekcję przeróżnych opłatków. Starsi zapewne pamiętają kolorowe opłatki, które organista przynosił do domu. Żółty był dla konia, zielony dla krowy i różowy dla trzody chlewnej, biały dla gospodarza. Dzisiaj ten podział już praktycznie nie istnieje, a jeśli, to w szczątkowej formie – mówi ks. Robert Strus, proboszcz parafii katedralnej.

Poza opłatkami znajdują się tu hostie, komunikanty, dawne narzędzia do wytwarzania opłatków używanych przez organistów. Wśród nich żelazne szczypce, zakończone dwoma prostokątnymi matrycami i wykrojniki do komunikantów po Stanisławie Franeckim (1899-1980), organiście w parafiach Uchanie, Szpikołosy, Suchowoli. Ale też zobaczymy pieczęć heraldyczną ks. Feliksa Pawła Turskiego herbu Rogala (1729-1800), biskupa chełmskiego, wyciśniętą przez papier w opłatku na dokumencie „Dekret redukujący zobowiązania Kanonii Morelowskiej” (rękopis, papier czerpany) ze zbiorów Muzeum Sakralnego Katedry Zamojskiej.

 – Na ekspozycji prezentujemy także księgi z ilustracjami i opisem dzielenia się opłatkiem, przedstawiające proces przygotowania opłatka. Zanim znajdzie się on na stołach, trzeba zasiać ziarno, uprawiać je, potem skosić, przywieźć zboże do domu, przerobić ziarno na mąkę i dopiero z tego wypieka się opłatki. Prezentujemy też narzędzia używane przez rolnika do zasiania ziarna, po efekt końcowy mąkę zamojską i piękny wieniec dożynkowy z Mokrego – opowiada ks. Strus.

To tylko jeden z bardzo wielu artykułów, które ukazały się w świątecznej kronice Tygodnia, którą wciąż możecie kupić w formie e-wydania.


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze

 

 

ReklamaBaner reklamowy Goldsun - Fundacja Czysta Dotacja
Reklama
KOMENTARZE
Autor komentarza: Wtedy byłTreść komentarza: A cóż to był za ,,styl" ?Data dodania komentarza: 2.11.2024, 04:28Źródło komentarza: Gm. Zamość: Z roweru do więzienia. Spędzi tam rokAutor komentarza: WkwionyTreść komentarza: Chyba zmusić a nie zachęcić, nazywajcie rzeczy po imieniu.Data dodania komentarza: 1.11.2024, 21:10Źródło komentarza: Kierowców czekają kolejne opłaty. Trzy w jednej. To już pewneAutor komentarza: 800plus od 3 latTreść komentarza: To 800plus powinno być przyznawane dopiero od 3 lat dziecka i do ukończenia przez dziecko 24 lata tak żeby miało na studia a nie od urodzenia Bo od urodzenia i tak jest dużo pieniędzy na dziecko jak ktoś pracował przez rok bierze 100 procent wypłaty a kto nie to przez rok bierze tysiąca.i odrazu 800plus.a później po roku swiadczenie opiekuncze po tysiącu na rok albo po 500na dwa lata także tych świadczeń i pieniędzy i tak jest za dużo na takie małe dziecko a później jakby te pieniądze chociaż po części się przydały dla 18 latków to juz niema.nic nawet 800plus do 18tu lat a dopiero wtedy zaczynają się duże wydatki studiaData dodania komentarza: 1.11.2024, 12:51Źródło komentarza: Co dalej z 800 plus? Jest decyzja w sprawie przyszłości świadczeniaAutor komentarza: PO to złoTreść komentarza: łgarstwaData dodania komentarza: 1.11.2024, 10:37Źródło komentarza: PIŁKARSKA IV LIGA: Dwa gole z karnegoAutor komentarza: asdasTreść komentarza: Śmieć i potencjalny morderca!Data dodania komentarza: 1.11.2024, 10:18Źródło komentarza: 28-latek z gm. Szczebrzeszyn kompletnie pijany kierował ciężarówką. Nie wyrobił się na zakręcieAutor komentarza: HahaTreść komentarza: Aleja wstydu zasłużonych jest na cmentarzu wojskowym w pierwszym rzędzie .Data dodania komentarza: 1.11.2024, 10:05Źródło komentarza: Żegnamy znanych i zasłużonych zmarłych z powiatu hrubieszowskiego
Reklama