Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
piątek, 21 lutego 2025 14:53
Reklama Baner reklamowy A 1 - BUDBRAM
Reklama
Techniczna Szkoła Wojsk Lotniczych w Zamościu miałaby dziś 80 lat

Zamość: Emerytowani oficerowie wspominają służbę w Technicznej Szkoły Wojsk Lotniczych

Reklama
Gdyby działała, to w ubiegłym roku świętowałaby jubileusz 80-lecia powstania. Ale nie działa, a 5 stycznia minęła 30. rocznica rozformowania Technicznej Szkoły Wojsk Lotniczych w Zamościu. Pamiątką po niej jest umocowany na cokole samolot przy wjeździe na koszary. Pozostały też wspomnienia. Jak emerytowani oficerowie zapamiętali służbę w tej jednostce?
Pamiątką po TSWL jest stojący na cokole samolot TS-11 Iskra z numerem bocznym 1995. Przy nim Adam Kutyła i Ryszard Hejna.
Pamiątką po TSWL jest stojący na cokole samolot TS-11 Iskra z numerem bocznym 1995. Przy nim Adam Kutyła i Ryszard Hejna.

W siedzibie Zarządu Rejonowego Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w Zamościu umówiliśmy się z Ryszardem Hejną i Adamem Kutyłą. Jest środa (22 stycznia), a więc dzień, w którym spotykają się członkowie stowarzyszenia. Jest ich 39, w tym 6 pań. Płk w st. spocz. Ryszard Hejna był ostatnim komendantem TSWL w Zamościu, mjr w st. spocz. Adam Kutyła – oficerem sztabowym.

Reklama

Historia szkoły

Zamojska jednostka powstała w 1944 r. jako Centralna Szkoła Lotnicza Wojska Polskiego. Miała szkolić pilotów i oficerów oraz przygotować personel techniczny. Rok później zmieniono nazwę jednostki na Techniczną Szkołę Lotniczą i przeniesiono ją do Warszawy (na Bemowo). Do Zamościa wróciła w 1950 r. Jako TSWL zaczęła funkcjonować od 1951 r. W 1955 r. podzielono szkołę na Techniczną Oficerską Szkołę Wojsk Lotniczych w Oleśnicy Śląskiej i TSWL w Zamościu. W naszym mieście od tamtej pory kształcono elewów szkoły młodszych specjalistów, podoficerów zawodowych, kadetów szkoły chorążych i podchorążych rezerwy. 

– Na terenie koszar mieliśmy nie tylko kasyno wojskowe, ale też piekarnię, pralnię, pocztę, przedszkole, kino, stołówki, a nawet prowadziliśmy wojskowe gospodarstwo rolne – wspomina Ryszard Hejna. 

– Jak odbywały się przysięgi, to wojsko wynajmowało pociągi, żeby rodziny mogły dojechać, bo w dobrych czasach do przysięgi przystępowało nawet 2 tys. żołnierzy – dodaje Adam Kutyła. – Jeden pociąg jechał w kierunku na Poznań–Szczecin, drugi na Kraków–Wrocław.

Nawet 13 grudnia 1981 r., gdy wprowadzono stan wojenny, w Zamościu odbyła się... przysięga.

Dalsza część artykuł znajduje się pod zdjęciem.

Adam Kutyła i Ryszard Hejna

Żołnierzy w stalowych mundurach widać było na każdym kroku: pracowali na rzecz miasta, reprezentowali kluby sportowe, uczestniczyli w uroczystościach patriotycznych i rocznicowych, a po wypłacie żołdu – a jakże – odwiedzali miejscowe bary i restauracje. Chlubą TSWL była orkiestra wojskowa.

ZOBACZ: Janów Lubelski: Żołnierze 2LBOT w ekstremalnym teście z hipotermii [ZDJĘCIA]

Od porucznika do pułkownika

– Do Zamościa trafiłem w 1963 r. po ukończeniu szkoły oficerskiej w Oleśnicy – wspomina Ryszard Hejna. – Tutaj spędziłem najlepsze lata swojego życia, a konkretnie 37 lat, wliczając studia w szkole oficerskiej.

Pan Ryszard urodził się w 1941 r. we Włodzimierzu Wołyńskim. W 1944 r. jego rodzina musiała uciekać przed banderowcami. Przez Hrubieszów dotarli do Wielkopola (gm. Gorzków) i tam osiedli. Po ukończeniu Technikum Rolniczo-Chmielarskiego w Krasnymstawie, pan Ryszard dostał się do szkoły oficerskiej w Oleśnicy.

Adam Kutyła pochodzi z Zosina (gm. Horodło). Skończył LO w Horodle, a następnie Oficerską Szkołę Uzbrojenia w Olsztynie. Po 8 latach służby w jednostce w Ornecie (obecnie woj. warmińsko-mazurskie), trafił do TSWL w Zamościu. Był rok 1977. Przez prawie 20 lat służył na stanowiskach sztabowych. Po półrocznym kursie dziennikarskim wysyłał materiały do pism branżowych. To mu zostało do dziś. Kilka razy w roku jego artykuły zamieszcza miesięcznik Związku Żołnierzy Wojska Polskiego „Głos Weterana i Rezerwisty”.

Kuźnia kadr

W ciągu swojego istnienia TSWL wykształciła ponad 134 tys. techników, mechaników i młodszych specjalistów lotniczych. W murach zamojskich koszar szkolenie pomyślnie zakończyło 2,4 tys. oficerów, prawie 1,3 tys. chorążych, 6,3 tys. podoficerów zawodowych oraz 2,8 tys. podchorążych (absolwentów wyższych uczelni cywilnych). 

PRZECZYTAJ TEŻ: Maciej Zwolan wysłużonym audi z Zamościa pojedzie do Finlandii. Tak wesprze Krok za krokiem

Było też 160 słuchaczy zagranicznych z Indii, Libii, Algierii i Birmy, a także liczne grupy ratowników. Wśród znanych osób, które przewinęły się przez TSWL w Zamościu, warto wymienić m.in. Bogdana Wentę, utytułowanego szczypiornistę, a później wybitnego selekcjonera polskiej kadry narodowej mężczyzn i byłego prezydenta Kielc, a także wybitnego skoczka narciarskiego, a obecnie prezesa Polskiego Związku Narciarskiego Adama Małysza.

Zgodnie z rozkazem Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego z dnia 5 stycznia 1995 r. szkoła została rozformowana i przestała funkcjonować z dniem 31 grudnia 1995 r.

Nie ma szkoły

Po rozwiązaniu jednostki oficerowie emeryci TSWL działali w samorządzie. Wiceprezydentem Zamościa był zmarły niedawno ppłk Józef Lichtoń. W Radzie Miasta Zamość zasiadali nieżyjący płk Józef Kupczyk, mjr Edward Gorzkiewicz oraz nasi rozmówcy, czyli płk Ryszard Hejna oraz mjr Adam Kutyła. Drugą kadencję mandat radnego pełni dziś kpt. Janusz Kupczyk, który w czasach TSWL był kierownikiem Klubu Garnizonowego.

CZYTAJ: Kwalifikacja wojskowa 2025. Kogo i kiedy wezwie armia?

Obecnie na terenie dawnych koszar stacjonują: 3 Zamojski Batalion Zmechanizowany, 32 Wojskowy Oddział Gospodarczy, 25 Batalion Lekkiej Piechoty, 18 Pułk Przeciwlotniczy oraz dwie kompanie – radiotechniczna i rozpoznania radioelektronicznego. Pamiątką po TSWL jest stojący na cokole przy wejściu na os. Koszary samolot TS-11 Iskra z numerem bocznym 1995 (data likwidacji szkoły).

Zarząd Rejonowy ZŻWP w Zamościu, którego prezesem jest Ryszard Hejna, kultywuje tradycje TSWL. Cztery lata temu zarząd wyszedł z inicjatywą, aby TSWL patronowała nowemu rondu u zbiegu ul. Piłsudskiego, Wojska Polskiego, Lubelskiej i Wiejskiej, ale ostatecznie na patrona radni wybrali gen. Józefa Hallera.

Reklama
Więcej o autorze / autorach:
Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Franek 06.02.2025 20:14
Nie ma to jak oceiplanie wizerunku PRLowskich wojskowych. Historia historią, ale działność tych ludzi powinna ograiczać się do prywatnych spotkań a nie przy wykorzystaniu infrastruktury wojskowej.

Reklama
Natalia 03.02.2025 21:27
Moj Dziadek Ludwik Frąckowiak rocznik 1937 też tam służył - mechanik lotniczy

Jotko49@gmail.com 03.02.2025 13:26
Jesień1967r. mech. Lim2 pzdr.

Jotko49@gmail.com 03.02.2025 13:07
Rocznik 49 spod B-szczy,w TSWL-u jesień 1967. Mechanik Lim-2, potem B-szcz jw.4138. Jako ciekawostkę dla mjr. A.Kutyły dodam, ożeniłem się z dziewczyną urodzoną w Zosinie, który odwiedziłem i jej krewnych w 1972r. Serdeczne pozdrowienia...

Biniu 03.02.2025 08:16
Miałem przyjemność służyć tam w latach 90 tych jako elew , pozdrawiam

historyk63 03.02.2025 07:24
To nie jest samolot który witał poborowych.

Reklama
Paweł 30.01.2025 21:01
Mój kuzyn robił tam chyba maturę. Heloł!

 

 

ReklamaBaner boczny B1 firmy GOLDSUN
Reklama
Reklama
KOMENTARZE
Autor komentarza: ŻenadaTreść komentarza: no i co ? Nie od tego są ? Nie za to im państwo płaci ? Cóż to za sensacja, że trzeba opisywać w gazecie ?Data dodania komentarza: 21.02.2025, 13:50Źródło komentarza: Gmina Zamość: Zagubiony staruszek spacerował przy trzaskającym mrozie. Miał na sobie kapcie i piżamęAutor komentarza: MaryjolkaTreść komentarza: W Tomaszowie Lubelskim w 2024 utrudzonych 86, zmarłych 180... Jeszcze troszeczkę i przełom w wynikach wyborów? 😂Data dodania komentarza: 21.02.2025, 13:44Źródło komentarza: Wybory 2023. Mieszkańcy powiatu tomaszowskiego głosowali "na swojego". Dostał mandatAutor komentarza: ZamoscianinTreść komentarza: Tylko Grzegorz Braun!Data dodania komentarza: 21.02.2025, 12:23Źródło komentarza: Szymon Hołownia w Zamościu: "Potrzebujemy Polski, która będzie silna wszędzie, nie tylko w metropoliach"Autor komentarza: PolkaTreść komentarza: Potrzebujemy Polski, granic której będą mogli strzec pogranicznicy nie bojący się użyć broni gdy ktoś nielegalnie będzie próbował przekroczyć granice. Przywróćmy granice i zajmijmy się wreszcie sobą.Data dodania komentarza: 21.02.2025, 12:21Źródło komentarza: Szymon Hołownia w Zamościu: "Potrzebujemy Polski, która będzie silna wszędzie, nie tylko w metropoliach"Autor komentarza: MarylkaTreść komentarza: Dyrektor szpitala bez żadnego doświadczenia ani wykształcenia. Działacz partyjny PSL. SuperData dodania komentarza: 21.02.2025, 10:32Źródło komentarza: Hrubieszów: Szpital będzie współpracować z Ministerstwem Obrony NarodowejAutor komentarza: ZdzisławieTreść komentarza: Najpierw wrzuć swoją facjatę, ocenimyData dodania komentarza: 21.02.2025, 09:51Źródło komentarza: Pijacki rajd zakończony w szpitalu. 30-latek z gminy Zamość rozbił citroena na drzewie
Reklama