W dniach 17–19 marca w Zamościu odbyła się konferencja „Czasy – ludzie – polityka. W 480. rocznicę urodzin Jana Zamoyskiego”. Jej celem było uczczenie pamięci Wielkiego Kanclerza, prawdziwego giganta polityki i kultury polskiej oraz przybliżenie problematyki związanej z epoką, w której żył i działał. Konferencja naukowa miała charakter interdyscyplinarny. Prezentowane referaty dotykały nauk humanistycznych, społecznych oraz historii sztuki i architektury. Organizatorami wydarzenia były Instytut De Republica oraz Akademia Zamojska.
Dzisiaj (12 czerwca) Zamość rozpoczął oficjalne obchody jubileuszu swojego 440-lecia.
440 lat temu, a dokładnie 10 kwietnia 1580 roku, Jan Zamoyski, kanclerz wielki koronny, wydał akt lokacji miasta nazwanego Nowym Zamościem – w odróżnieniu od Starego Zamościa, pobliskiej wsi należącej do drugiej linii rodu. Decyzja była stanowcza i nieodwołalna – Nowy Zamość miał zostać główną siedzibą wielkiego kanclerza i stolicą jego ciągle powiększających się dóbr, nazwanych z czasem Ordynacją Zamojską.
Zamojski Wojskowy Oddział Gospodarczy od dzisiaj już oficjalnie będzie nosić imię Hetmana Wielkiego Koronnego Jana Zamoyskiego. Uroczystości z tej okazji rozpoczną się za godzinę.
Trudno sobie wyobrazić dzieje Zamościa bez ormiańskich kronikarzy, uczonych, rzemieślników czy kupców.
To było niezwykłe wydarzenie w dziejach Rzeczpospolitej. 10 kwietnia 1580 r. Jan Zamoyski wystawił akt lokacyjny Zamościa, który potem został potwierdzony przez króla. Jednak rozpoczęcie budowy tego wówczas w Rzeczpospolitej nietypowego, bardzo nowoczesnego miasta nie było zadaniem łatwym. Zwłaszcza, gdy się taką inwestycję sponsorowało i przebywało właśnie... w oddaleniu o setki kilometrów.
Dwa obrazu autorstwa włoskiego mistrza Domenico Tintoretto zostały przez parafię w Tarnogrodzie wypożyczone do Zamku Królewskiego w Warszawie.
To zwycięstwo nad Tatarami i Turkami nie było odpowiednio wykorzystane. Zostało nawet potępione przez papieża i cesarza. W dniach 19-20 października 1595 r. hetman Jan Zamoyski odniósł znaczącą wiktorię w tzw. pierwszej bitwie pod Cecorą. Stało się to podczas wyprawy do Mołdawii, dawnego lenna Jagiellonów.
Pod koniec XVI wieku Zamość znalazł się w centrum europejskiej dyplomacji. Kardynał Henryk Gaetani (w imieniu papieża) próbował wówczas wciągnąć Rzeczpospolitą do wojny przeciwko Turcji. Rozmowy w tej sprawie prowadził Bonifacy Vanozzi. Misja się nie powiodła. Jednak tym dyplomatycznym rozgrywkom zawdzięczamy jeden z najwcześniejszych opisów Zamościa.
Fasadę Starej Bramy Lubelskiej (wcześniej nazywano ją Bramą Janowicką) zaprojektował Bernardo Morando, włoski architekt. Pracował on dla Jana Zamoyskiego – wielkiego kanclerza, hetmana, fundatora i założyciela Zamościa. Budynek był wówczas piękny i okazały. Zaborcy go zdewastowali.
