Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
sobota, 2 listopada 2024 15:16
Reklama Baner reklamowy A1  Orkiestry Włościańskiej
Reklama

Stańcie przeciwko Turkom

Pod koniec XVI wieku Zamość znalazł się w centrum europejskiej dyplomacji. Kardynał Henryk Gaetani (w imieniu papieża) próbował wówczas wciągnąć Rzeczpospolitą do wojny przeciwko Turcji. Rozmowy w tej sprawie prowadził Bonifacy Vanozzi. Misja się nie powiodła. Jednak tym dyplomatycznym rozgrywkom zawdzięczamy jeden z najwcześniejszych opisów Zamościa.
Stańcie przeciwko Turkom

O tym jak te rozmowy wyglądały, dowiadujemy się z dzieła pt. "Opis po dwa razy odprawioney negocyacyi z Janem Zamojskim (pisownia oryginalna) kanclerzem w. k. i p. Vanozzi, posłanym do niego przez kardynała Henryka Gaetani, legata a latere papieża Klemensa VIII roku 1596". Manuskrypt tego obszernego raportu oraz korespondencję ówczesnych dyplomatów przez wiele lat przechowywano we włoskich bibliotekach. Dokumenty wydano jednak w 1839 r. w specjalnym "Zbiorze pamiętników o dawnej Polszcze" (zebrał je Julian Ursyn Niemcewicz). Robią niezwykłe wrażenie...
 

Kardynał Henryk (Enrico) Gaetani zasłynął jako zdolny i przedsiębiorczy przedstawiciel Stolicy Apostolskiej. Delegowano go – jako papieskiego legata – do prowadzenia skomplikowanej polityki kościelnej najpierw we Francji, a potem w Polsce (pełnił tę funkcję w latach 1596-1597). Bonifacy Vanozzi był jego sekretarzem oraz dyplomatą. Przed planowanym wyjazdem do Zamościa dostał od "swojego" kardynała instrukcję postępowania z Janem Zamoyskim, kanclerzem i hetmanem wielkim koronnym Rzeczpospolitej.

Ten dokument zachował się. Czytamy w nim m.in. "Panie Vanozzi mój sekretarzu, udasz się za pomocą bozką i mojem błogosławieństwem do Zamościa lub gdzie się P. kanclerz znajdować będzie. Oddasz mu credentiales (chodzi o rodzaj listów uwierzytelniających) przeze mnie do niego pisane, łącząc wyraz najgrzeczniejszego i najprzychylniejszego oświadczenia mej atencyi (chodzi o respekt, szacunek)" – pisał purpurat w instrukcji dla swojego sekretarza, który miał także podczas swojej misji zapowiedzieć przybycie kardynała Gaetani do Polski oraz... wplątać nasz kraj w wojnę z Turcją. 

"Że szlachetność, waleczność i wspaniałość Polaków nie powinna tej zręcznej opuszczać pory, do zwojowania Turków i oddalenia ich nie tylko od sąsiedztwa, lecz może nawet do wypędzenia z Europy, kiedy zbieg przyczyn i okoliczności zdają się zapewniać o zwycięstwie i zaręczają dostąpienia tego celu" – czytamy dalej w kardynalskiej instrukcji. "Że sama przystojność i przyzwoitość wymaga, aby naród Polski nie odmawiał złączenia się z Cesarzem, Panem tak wysokiej dostojności, tem bardziej za wdaniem się Ojca Ś. gdy z taką usilnością zbliżyć ich pragnie". 

Nie wiadomo było jak potoczą się rozmowy. Vanozzi miał jednak ostrzec kanclerza, iż w przypadku nie wstąpienia Rzeczpospolitej do antytureckiego sojuszu nasz kraj może narazić się na złą opinię, a nawet izolację. "Polacy ściągną na siebie rozliczne nagany: mianowicie, że nie chcieli wespół dzielić sprawy uznanej przez cały świat za korzystną, zaszczyt przynoszącą, pobożną, świętą, i dla całego państwa Chrześcijańskiego nader użyteczną (...)" – ostrzegał kardynał Gaetani. 

Sprawa była pilna. Vanozzi ruszył w podróż w "przystojnej" sześciokonnej karecie. Towarzyszyło mu trzech służących oraz tłumacz. Podróżnicy pojawili się w Zamościu w październiku 1596 r. 

 "To miasto tak nazwane od przezwiska P. Kanclerza z fundamentów przez niego wystawione jest piękne, ozdobne i w guście włoskim" – czytamy w relacji kardynalskiego wysłannika. "Domy ma dobre w teraźniejszym sposobie po większej części murowane. Jest oraz twierdzą obronną, nie tak przez własne położenie, lecz że opasane siedmią szańcami i fosami napełnionemi bieżącą wodą. Tamże wystawił i założył kolegiatę pod tytułem Ś. Tomasza Apostoła. Ten kościół hojno opatrzył i wspaniale przyozdobił".            
Vanozzi wspomniał też o Akademii Zamojskiej (w 1596 r. powtórnie na rektora tej uczelni obrano Melchiora Stefanidesa). Jak zauważył w mieście kształciła się także młodzież z uboższych rodzin. 

"Nauczają (tam) wszelkich nauk i dają stopnie doktorskie, oprócz Teologji, tudzież seminarium na pięćdziesiąt ubogiej młodzieży, nazwanych Alumni. Utrzymywani, żywieni i odziani są kosztem Kanclerza, w czem wszystkiem okazuje (on) umysł prawdziwie szlachetny i wspaniały" – pisał Vanozzi,

Więcej na ten temat w papierowym i e-wydaniu Kroniki Tygodnia. 


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze

 

 

ReklamaBaner boczny B1 firmy GOLDSUN
Reklama
KOMENTARZE
Autor komentarza: Wtedy byłTreść komentarza: A cóż to był za ,,styl" ?Data dodania komentarza: 2.11.2024, 04:28Źródło komentarza: Gm. Zamość: Z roweru do więzienia. Spędzi tam rokAutor komentarza: WkwionyTreść komentarza: Chyba zmusić a nie zachęcić, nazywajcie rzeczy po imieniu.Data dodania komentarza: 1.11.2024, 21:10Źródło komentarza: Kierowców czekają kolejne opłaty. Trzy w jednej. To już pewneAutor komentarza: 800plus od 3 latTreść komentarza: To 800plus powinno być przyznawane dopiero od 3 lat dziecka i do ukończenia przez dziecko 24 lata tak żeby miało na studia a nie od urodzenia Bo od urodzenia i tak jest dużo pieniędzy na dziecko jak ktoś pracował przez rok bierze 100 procent wypłaty a kto nie to przez rok bierze tysiąca.i odrazu 800plus.a później po roku swiadczenie opiekuncze po tysiącu na rok albo po 500na dwa lata także tych świadczeń i pieniędzy i tak jest za dużo na takie małe dziecko a później jakby te pieniądze chociaż po części się przydały dla 18 latków to juz niema.nic nawet 800plus do 18tu lat a dopiero wtedy zaczynają się duże wydatki studiaData dodania komentarza: 1.11.2024, 12:51Źródło komentarza: Co dalej z 800 plus? Jest decyzja w sprawie przyszłości świadczeniaAutor komentarza: PO to złoTreść komentarza: łgarstwaData dodania komentarza: 1.11.2024, 10:37Źródło komentarza: PIŁKARSKA IV LIGA: Dwa gole z karnegoAutor komentarza: asdasTreść komentarza: Śmieć i potencjalny morderca!Data dodania komentarza: 1.11.2024, 10:18Źródło komentarza: 28-latek z gm. Szczebrzeszyn kompletnie pijany kierował ciężarówką. Nie wyrobił się na zakręcieAutor komentarza: HahaTreść komentarza: Aleja wstydu zasłużonych jest na cmentarzu wojskowym w pierwszym rzędzie .Data dodania komentarza: 1.11.2024, 10:05Źródło komentarza: Żegnamy znanych i zasłużonych zmarłych z powiatu hrubieszowskiego
Reklama