Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
sobota, 2 listopada 2024 12:25
Reklama
Reklama

Płynna granica z zaświatami

"Ja tu leżę, Hołubek, Gołąbkiem mnie zwano. Pod Byczyną zabito, tu zaś pochowano. Ale mężni Polacy krzywdy mej się mścili. Gdy Hołubka zgubiwszy, Orła uchwycili" – głosiło epitafium Kozaka Hołubka. Był on żołnierzem hetmana Jana Zamoyskiego. Zginął w sławnej bitwie pod Byczyną (1588 r.).
Płynna granica z zaświatami

Autor: archiwum

Wielki założyciel Zamościa wziął wówczas do niewoli samego arcyksięcia Maksymiliana Habsburga, którego więziono potem w Zamościu. Nawiązywała do tego ostatnia część rymowanego epitafium poległego Kozaka. Nie wiadomo jednak gdzie ten nagrobek się znajdował. O jego istnieniu możemy jedynie przeczytać w książce Adama Naruszewicza (1733-1796) pt. "Życia sławnych Polaków".

Takich ciekawych epitafiów jest wiele. Nie brakuje też źródeł pokazujących stosunek naszych przodków do śmierci. 

W dawnej Rzeczpospolitej śmierć odniesiona w bitwie była chwalebna. Upamiętniano ją dość często. Czasami robiono to w sposób nietypowy... O jednym z takich trochę dziwnych epitafiów informował w 1829 r. Kurier Warszawski. Dowiadujemy się z tego tekstu o pewnym napisie umieszczonym za ołtarzem farnym w Brzeżanach (dzisiaj w obwodzie tarnopolskim).
Brzmiał on tak: "Tu leży Jakub, co miał za herb Strzemię. Puślisko (chodzi o skórzane paski, na których wisiały przy siodle strzemiona – przyp. red.) się urwało, a on heb na ziemię".

Co ta rymowana informacja właściwie dokumentowała? Za owym wielkim, brzeżańskim ołtarzem pochowano zwłoki niejakiego Jakuba Strzemieńczyka. Był on dziarskim pułkownikiem "służącym pod hetmanem Sieniawskim" (chodzi prawdopodobnie o Adama Mikołaja Sieniawskiego, który żył w latach 1666-1726). W jednej z bitew przeciwko Tatarom pan Jakub dwukrotnie przełamał nieprzyjacielskie hufce. Udało mu się wówczas przedrzeć nawet do wrogich taborów, ale wtedy raniła go tatarska strzała. 

Dzielny żołnierz sam ją sobie na bitewnym polu wyrwał. Potem jednak został zaniesiony do kościoła farnego i tam skonał. Tuż przed śmiercią własną krwią, napisał na jednej ze ścian kościoła ów rymowany wierszyk o "puślisku" ukazujący jego ostatnie zmagania z nieprzyjaciółmi naszego kraju. To zrobiło wrażenie nie tylko na jemu współczesnych. 

"Napis ten za wielkim ołtarzem dla uwiecznienia pamiątki złotymi literami na białym marmurze wyrytym został" – donosił z uznaniem "Kurier Warszawski".

Inne, ciekawe epitafium (ułożone zapewne przez autora za życia) można było natomiast znaleźć w starotrockim opactwie św. Benedykta:
"Miłościwy Boże, zmiłuj się! R. 1610 dnia 28 listopada. Jan Grocki tu pogrzebion leżę. Dlaczego? Nie wiem, ani też nie dbam o to, czy ty wiesz lub nie wiesz. Jeżeliś zdrów to dobrze. Ja, żyjąc, miałem się dobrze i teraz także. Jeżeli zaś nie, o tym ci nie powiem (...). Bądź zdrów i odejdź! Módl się za mnie. Amen".

Więcej na ten temat w najnowszym numerze i e-wydaniu Kroniki Tygodnia


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze

 

 

Reklama
Reklama
KOMENTARZE
Autor komentarza: Wtedy byłTreść komentarza: A cóż to był za ,,styl" ?Data dodania komentarza: 2.11.2024, 04:28Źródło komentarza: Gm. Zamość: Z roweru do więzienia. Spędzi tam rokAutor komentarza: WkwionyTreść komentarza: Chyba zmusić a nie zachęcić, nazywajcie rzeczy po imieniu.Data dodania komentarza: 1.11.2024, 21:10Źródło komentarza: Kierowców czekają kolejne opłaty. Trzy w jednej. To już pewneAutor komentarza: 800plus od 3 latTreść komentarza: To 800plus powinno być przyznawane dopiero od 3 lat dziecka i do ukończenia przez dziecko 24 lata tak żeby miało na studia a nie od urodzenia Bo od urodzenia i tak jest dużo pieniędzy na dziecko jak ktoś pracował przez rok bierze 100 procent wypłaty a kto nie to przez rok bierze tysiąca.i odrazu 800plus.a później po roku swiadczenie opiekuncze po tysiącu na rok albo po 500na dwa lata także tych świadczeń i pieniędzy i tak jest za dużo na takie małe dziecko a później jakby te pieniądze chociaż po części się przydały dla 18 latków to juz niema.nic nawet 800plus do 18tu lat a dopiero wtedy zaczynają się duże wydatki studiaData dodania komentarza: 1.11.2024, 12:51Źródło komentarza: Co dalej z 800 plus? Jest decyzja w sprawie przyszłości świadczeniaAutor komentarza: PO to złoTreść komentarza: łgarstwaData dodania komentarza: 1.11.2024, 10:37Źródło komentarza: PIŁKARSKA IV LIGA: Dwa gole z karnegoAutor komentarza: asdasTreść komentarza: Śmieć i potencjalny morderca!Data dodania komentarza: 1.11.2024, 10:18Źródło komentarza: 28-latek z gm. Szczebrzeszyn kompletnie pijany kierował ciężarówką. Nie wyrobił się na zakręcieAutor komentarza: HahaTreść komentarza: Aleja wstydu zasłużonych jest na cmentarzu wojskowym w pierwszym rzędzie .Data dodania komentarza: 1.11.2024, 10:05Źródło komentarza: Żegnamy znanych i zasłużonych zmarłych z powiatu hrubieszowskiego
Reklama