Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
piątek, 22 listopada 2024 15:38
Reklama Baner reklamowy A1  Orkiestry Włościańskiej
Reklama

Płynna granica z zaświatami

"Ja tu leżę, Hołubek, Gołąbkiem mnie zwano. Pod Byczyną zabito, tu zaś pochowano. Ale mężni Polacy krzywdy mej się mścili. Gdy Hołubka zgubiwszy, Orła uchwycili" – głosiło epitafium Kozaka Hołubka. Był on żołnierzem hetmana Jana Zamoyskiego. Zginął w sławnej bitwie pod Byczyną (1588 r.).
Płynna granica z zaświatami

Autor: archiwum

Wielki założyciel Zamościa wziął wówczas do niewoli samego arcyksięcia Maksymiliana Habsburga, którego więziono potem w Zamościu. Nawiązywała do tego ostatnia część rymowanego epitafium poległego Kozaka. Nie wiadomo jednak gdzie ten nagrobek się znajdował. O jego istnieniu możemy jedynie przeczytać w książce Adama Naruszewicza (1733-1796) pt. "Życia sławnych Polaków".

Takich ciekawych epitafiów jest wiele. Nie brakuje też źródeł pokazujących stosunek naszych przodków do śmierci. 

W dawnej Rzeczpospolitej śmierć odniesiona w bitwie była chwalebna. Upamiętniano ją dość często. Czasami robiono to w sposób nietypowy... O jednym z takich trochę dziwnych epitafiów informował w 1829 r. Kurier Warszawski. Dowiadujemy się z tego tekstu o pewnym napisie umieszczonym za ołtarzem farnym w Brzeżanach (dzisiaj w obwodzie tarnopolskim).
Brzmiał on tak: "Tu leży Jakub, co miał za herb Strzemię. Puślisko (chodzi o skórzane paski, na których wisiały przy siodle strzemiona – przyp. red.) się urwało, a on heb na ziemię".

Co ta rymowana informacja właściwie dokumentowała? Za owym wielkim, brzeżańskim ołtarzem pochowano zwłoki niejakiego Jakuba Strzemieńczyka. Był on dziarskim pułkownikiem "służącym pod hetmanem Sieniawskim" (chodzi prawdopodobnie o Adama Mikołaja Sieniawskiego, który żył w latach 1666-1726). W jednej z bitew przeciwko Tatarom pan Jakub dwukrotnie przełamał nieprzyjacielskie hufce. Udało mu się wówczas przedrzeć nawet do wrogich taborów, ale wtedy raniła go tatarska strzała. 

Dzielny żołnierz sam ją sobie na bitewnym polu wyrwał. Potem jednak został zaniesiony do kościoła farnego i tam skonał. Tuż przed śmiercią własną krwią, napisał na jednej ze ścian kościoła ów rymowany wierszyk o "puślisku" ukazujący jego ostatnie zmagania z nieprzyjaciółmi naszego kraju. To zrobiło wrażenie nie tylko na jemu współczesnych. 

"Napis ten za wielkim ołtarzem dla uwiecznienia pamiątki złotymi literami na białym marmurze wyrytym został" – donosił z uznaniem "Kurier Warszawski".

Inne, ciekawe epitafium (ułożone zapewne przez autora za życia) można było natomiast znaleźć w starotrockim opactwie św. Benedykta:
"Miłościwy Boże, zmiłuj się! R. 1610 dnia 28 listopada. Jan Grocki tu pogrzebion leżę. Dlaczego? Nie wiem, ani też nie dbam o to, czy ty wiesz lub nie wiesz. Jeżeliś zdrów to dobrze. Ja, żyjąc, miałem się dobrze i teraz także. Jeżeli zaś nie, o tym ci nie powiem (...). Bądź zdrów i odejdź! Módl się za mnie. Amen".

Więcej na ten temat w najnowszym numerze i e-wydaniu Kroniki Tygodnia


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

 

 

Reklama
ReklamaBaner reklamowy B Firmy Sunflowers
Reklama
KOMENTARZE
Autor komentarza: Pycha Moj GrzechTreść komentarza: Program Rodzina na swoim ma się b.dobrze.Data dodania komentarza: 22.11.2024, 14:15Źródło komentarza: W Hrubieszowie będzie punkt paszportowyAutor komentarza: ochrona przyrodyTreść komentarza: Jakie były ku temu przesłanki?Data dodania komentarza: 22.11.2024, 12:56Źródło komentarza: Wójt gminy Hrubieszów w gronie ekspertówAutor komentarza: jaTreść komentarza: Coś mieszkańcu o ukrainie piszesz oszczędnie Nie wszystko!Data dodania komentarza: 22.11.2024, 12:55Źródło komentarza: Lubelskie: Atak Rosji na zachodnią Ukrainę. Poderwano nasze myśliwceAutor komentarza: BrawoTreść komentarza: Zając ekspertem PO KOLEGIUM TUMANUM to jakieś jaja,Data dodania komentarza: 22.11.2024, 12:52Źródło komentarza: Wójt gminy Hrubieszów w gronie ekspertówAutor komentarza: BrawoTreść komentarza: Pytanie gdzie w tym czasie była wybrana rada społeczna szpitala nadzorująca dyrekcję z ramienia starostwa. tym pseudo neo radnym tylko jaja wsadzić w imadło i dobrze skręcić. a nie nagrody dawać,Data dodania komentarza: 22.11.2024, 12:50Źródło komentarza: Szpital w Hrubieszowie w ciągu 2 lat nie wykonał kontraktów z NFZ. Do spłaty ma 18 mln złAutor komentarza: MieszkaniecTreść komentarza: "Droga przez mękę" aby dojść do orzecznictwa trzeba pokonać odcinek z parkingu przy parku lub walczyć o miejsce parkingowe przy bloku nr 8. Jeżeli będziemy mieli szczęście i znajdziemy miejsce to zaczyna się walka dziurawym chodnikiem i wysokimi krawężnikami. Takie mamy realia udogodnień dla niepełnosprawnych. Mieszkzńcy bloku wracający z pracy siedzą w samochodach i wypatrują wolnego miejsca postojowego bo przecież większość miejsc jest zajęta przez pracowników Krok za krokiem, pacjentów przychodni Żak, stomatologa, okulisty lub petentów ZGL. Takie instytucje jak przychodnie nie powinny znajdować się w blokach gdzie nie ma przystosowanych warunków oraz miejsc parkingowych.Data dodania komentarza: 22.11.2024, 11:26Źródło komentarza: Zamość: Przyjeżdża niepełnosprawny do urzędu i... nie ma gdzie zaparkować
Reklama