zygmunt-klukowski

W czwartek 14 listopada o godz. 17 Książnica Zamojska zaprasza na ul. Kamienną 20 na głośne czytanie fragmentów wspomnień Zygmunta Klukowskiego.

"Wspomnienia starego lekarza o czasach powstania listopadowego (1825-1835)" zostały skreślone przez Kazimierza Łukaszewicza w drugiej połowie XIX w. Wydał je w 1937 r. Zygmunt Klukowski, lekarz, regionalista i społecznik ze Szczebrzeszyna. To nietypowe źródło wiedzy m.in. o czasach powstania listopadowego. Sam Klukowski pisał o nim z pewnym zakłopotaniem. Dlaczego?

Mieszkańcy Szczebrzeszyna będą obchodzili rocznicę wkroczenia do tego miasta oddziału Armii Krajowej, dowodzonego przez Tadeusza Kuncewicza ps. Podkowa. Uroczystość odbędzie się w niedzielę (22 lipca). Zaplanowano wspólną modlitwę, dwie inscenizację oraz m.in. koncert. Podczas obchodów zaprezentowane zostaną także wydane niedawno zapiski Zygmunta Klukowskiego, zasłużonego społecznika i lekarza ze Szczebrzeszyna.

"Prócz tych czterystu zabitych i zmarłych z ran, około tysiąca osób wojskowych i cywilnych jęczy w szpitalach warszawskich. Jest w tym sporo młodzieży, są też dzieci kilkutygodniowe, z którymi ciekawe wydarzeń matki wybrały się na miasto" – pisał z żalem Stanisław Strumph-Wojtkiewicz, świadek tamtych wydarzeń. Chodzi o przewrót majowy (zwany też zamachem lub puczem). Odbył się on w Warszawie w dniach 12-15 maja 1926 roku. Taki był początek rządów tzw. obozu sanacyjnego w naszym kraju.

– Mam nadzieję, że uda się odnaleźć i zidentyfikować doczesne szczątki śp. Tadeusza Klukowskiego i zostanie on godnie pochowany w rodzinnym mieście – mówi Dariusz Górny, poeta, regionalista i filolog z Zamościa. – Potrzebna jest jednak w tej sprawie pomoc mieszkańców Szczebrzeszyna i całej Zamojszczyzny. Chodzi o informacje na temat Marii (Kość) Kościelskiej i Jana Białego, biologicznych rodziców Tadeusza. Niewiele o nich wiemy, nie znamy też miejsc ich pochówków.

W zamojskich księgarniach ukazało się nowe, rozszerzone wydanie dzienników doktora Zygmunta Klukowskiego – bibliofila i zasłużonego kronikarza naszego regionu. Wydane przez Ośrodek Karta wspomnienia noszą tytuł "Zamojszczyzna. 1918-1959". Co w tej publikacji jest nowego?

Warszawski Ośrodek Karta przygotowuje się do wydania kolejnej edycji dzienników Zygmunta Klukowskiego. Tym razem ma ona zostać rozszerzona o ok. 150 stron i będzie nosić tytuł "Klukowski. Zamojszczyzna 1918-1959". Potrzebne jest jednak wsparcie na wydanie tej cennej książki.

Doktor Zygmunt Klukowski – lekarz, kronikarz i społecznik – w 1918 i 1919 r. mieszkał w Krasnobrodzie. Przez ponad rok leczył tam ludzi, walczył z felczerami oraz tyfusem. Ten epizod z życia "starego doktora" warto przypomnieć. To także opowieść o tym, jak odzyskanie przez nasz kraj niepodległości wyglądało z perspektywy niewielkiego, trochę sennego miasteczka na Roztoczu.

"Przez pierwsze lata swej praktyki (...) stałem twardo na stanowisku niedopuszczalności wywoływania sztucznych poronień i żadne względy nie mogły skłonić do jakichkolwiek odstępstw od tej zasady (...)" pisał w swoich dziennikach w latach 20. ub. wieku Zygmunt Klukowski. Wyjątek stanowiły istotne ciężkie schorzenia kobiety. Powoli jednak mój stosunek do tej sprawy uległ radykalnej zmianie"

"A więc wojna. Z dniem dzisiejszym wszystkie sprawy i zagadnienia schodzą na dalszy plan. Całe życie publiczne i prywatne przestawiamy na inne tory. Weszliśmy w stan wojny. Cały wysiłek narodu musi iść w jednym kierunku. Wszyscy jesteśmy żołnierzami. Musimy myśleć tylko o jednym – walka aż do zwycięstwa"– tak brzmiał komunikat, który 1 września 1939 r. usłyszeli słuchacze Polskiego Radia.