Historia

Wizjoner to niezwykły (PRZECZYTAJ, DLACZEGO)

"Wizjoner na strychu" Bogdana Nowaka to historia, której nie sposób przeczytać jednym tchem. Zbyt wiele w niej emocji. Tak – właśnie emocji, choć wydaje mi się, że nie one miały stanowić istotę tej publikacji. Podtytuł o treści "Zamojszczyzna w pierwszej połowie XX wieku" zaprasza bowiem czytelnika w czasy i miejsca różne. Pełne historii "niezwykłych, fascynujących, przerażających, inspirujących, pięknych, niejednoznacznych...", jak wylicza autor w tekście wprowadzającym czytelnika w klimat dziejów, których za stron parę stanie się świadkiem i uczestnikiem.

24.09.2016 12:22 17

Tam, gdzie leży ułan (w sobotę uroczyste upamiętnienie miejsca)

Nie mówią o nim żołnierz, ułan, obrońca, tylko po prostu Piotr. Skrzyknęli się, żeby ocalić od zapomnienia leśną mogiłę Piotra Szpyrki, 19-letniego ułana, który w 1939 r. pod Krasnobrodem oddał życie za ojczyznę. W sobotę (24 września) odbędzie się uroczyste upamiętnienie miejsca jego śmierci i wiecznego spoczynku.

22.09.2016 06:30 2 8

Nowy porządek świata

"Przez krótki czas snułam się po ulicach i zaułkach, zaglądałam w bramy domów, tak dobrze mi znanych, chodziłam w tę i z powrotem po podcieniach (staromiejskich kamienic) i wszędzie czułam się nieswojo" – wspominała Helena Szafner, która odwiedziła Zamość w 1945 r. "Spotykałam obcych ludzi, którzy wyglądali jak cienie – czułam jakbym była jedyną żywą osobą na cmentarzu (...). Zaczęło mi się wydawać, że ja sama jestem niczym więcej jak cieniem".

22.09.2016 06:08 5

To było bolesne, nie do opisania... (Zamościanka opowiada wojenną historię po 70 latach milczenia)

– Przez ponad 70 lat nie mogłam tego z siebie wydobyć. Uznałam jednak, że w końcu powinnam opowiedzieć o moich obozowych i wojennych przeżyciach – mówi Janina Dubel z Zamościa.

21.09.2016 06:38 13

Podwójny Portret Zamojszczyzny: Niepozorny "punkt odniesienia"

Kojec to niewielka, pięcioboczna budowla forteczna (ceglano-kamienna), która powstała prawdopodobnie w 1837 r. przed Starą Bramą Lubelską w Zamościu. Nie jest to może najstarszy zabytek Zamościa, ale jego historia jest dość zagadkowa.

20.09.2016 12:18 6

Mosty zwodzone... przeciwko Marysieńce

Była uważana za kobietę piękną, wpływową, energiczną i mającą niezwykłe poczucie elegancji i smaku. W Zamościu nie szczędzono jej jednak upokorzeń. Maria Kazimiera zwana "Marysieńką" była tutaj żoną potężnego magnata Jana "Sobiepana" Zamoyskiego i... kochanką hetmana oraz przyszłego króla.

20.09.2016 11:57 1 6

Z miejsca na miejsce i do góry nogami (Remont ulic na zamojskiej starówce)

Mieszkańcy zamojskiego Starego Miasta od lat czekają na nową nawierzchnię ul. Greckiej, części ul. Staszica oraz m.in. ul. Żeromskiego. Coraz gorzej wygląda także pełen nierówności i wyrw plac Stefanidesa (oraz sąsiednie uliczki). Kłopotem jest nie tylko nierówna nawierzchnia tych miejsc.

20.09.2016 06:26 1

Podwójny portret Zamojszczyzny: Fragmenty porozbijanych macew

Żydzi mieszkali w Zamościu przez kilka stuleci. Funkcjonowały w tym mieście m.in. dwa duże cmentarze, na których grzebano członków tej społeczności. Obie nekropolie zostały zniszczone. Jedynym po nich śladem jest pomnik przy ul. Prostej.

14.09.2016 09:18 4

Bijąc krwiożerczych panów!

"Najukochańsza Daniuszka! Piszę do ciebie list z samego centrum polskiej, burżuazyjnej jaskini. Potężnym ciosem naszej żelaznej, czerwonej pięści zmiażdżyliśmy polskich, faszystowsko-kapitalistycznych generałów i wyzwoliliśmy z uścisku burżuazyjnego jęczący w szponach tyranów polski, robotniczo-włościański naród i inne narodowości, nielitościwie gnębione przez krwiożerczych panów" – pisał 23 września 1939 r. w liście do swojej dziewczyny lejtnant Michaił Zubow, żołnierz Armii Czerwonej.

13.09.2016 12:08 8

Na komunijnej fotografii

Uroczystość pierwszej komunii świętej, do jakiej przystąpiły dzieci z Zamościa w czerwcu 1944 roku była jedną z ostatnich w wojennej rzeczywistości. Wśród tych, którzy przyjmowali wówczas sakrament był Mieczysław Czechyra z Zamościa.

12.09.2016 18:40

Gm. Adamów: Dobrze się żyje obok karawaki

Na skrzyżowaniu dróg w Jacni (gm. Adamów) stoi drewniany krzyż o trzech poprzecznych ramionach. Niektórzy błędnie kojarzą go z prawosławiem. To jednak katolicki krzyż (można powiedzieć, że do... specjalnych zadań), który miał chronić ludzi m.in. przed zakaźnymi chorobami.

08.09.2016 07:19 8

Cudowna moc przyrodzenia

W XVII wieku świat wydawał się ludziom straszny i dziwny. W różnych miejscach wybuchały groźne wulkany, obserwowano tajemnicze zaćmienia słońca, kule spadające prosto z nieba i m.in. straszne monstra, które rodziły się... tu i ówdzie. Uczeni, m.in. związani z Akademią Zamojską, próbowali te zjawiska tłumaczyć, interpretować. I to na wiele sposobów.

07.09.2016 07:12 1

Honorowy obywatel Zwierzyńca

Wojciech Białasiewicz był działaczem polonijnym, redaktorem naczelnym prestiżowego "Dziennika Związkowego" w USA, historykiem, a przede wszystkim dziennikarzem. Autorem setek artykułów historycznych z dziejów Lubelszczyzny oraz kilku książek.

05.09.2016 22:14 1

Wszyscy jesteśmy żołnierzami

"A więc wojna. Z dniem dzisiejszym wszystkie sprawy i zagadnienia schodzą na dalszy plan. Całe życie publiczne i prywatne przestawiamy na inne tory. Weszliśmy w stan wojny. Cały wysiłek narodu musi iść w jednym kierunku. Wszyscy jesteśmy żołnierzami. Musimy myśleć tylko o jednym – walka aż do zwycięstwa"– tak brzmiał komunikat, który 1 września 1939 r. usłyszeli słuchacze Polskiego Radia.

30.08.2016 12:51 7

Rusznikarz partyzantów

2 listopada 1950 roku obywatel Tadeusz Górak, rolnik z Kazimierówki otrzymał urzędową rozpiskę. Prezydium Gminnej Rady Narodowej w Tyszowcach polecało mu natychmiast przystąpić do omłotu zboża w Mikulinie.

30.08.2016 07:44 2