Historia

"Siostra Służebniczka prowadzi chorą na zabieg wstrząsu elektrycznego. Chora nie lęka się, gdyż nic nie dociera do jej świadomości. Stawianie jednak oporu jest jej naturalnym odruchem. (...) Niemcy tej młodej, zdolnej artystce wymordowali w Powstaniu Warszawskim całą rodzinę. Skutkiem tych przeżyć popadła w obłęd (...). Niemcy temu obłąkanemu zamordowali narzeczoną" – czytamy m.in. w podpisach pod zdjęciami zamieszczonymi na łamach "Przekroju" w 1947 r. Pożółkłe fotografie robią dzisiaj niezwykłe wrażenie.

28.10.2016 08:29 3

Podwójny portret Zamojszczyzny: zapomniany zajazd rodziny Dichterów

"Przyjeżdżało się do Zamościa końmi i zostawiało je w staroświeckim zajeździe żydowskim Dichtera" – pisał Zygmunt Klukowski, lekarz, kronikarz i społecznik ze Szczebrzeszyna. "Na papierku miewało się notatkę co trzeba było w Zamościu załatwić, co kupić, a było tego zawsze tyle, że nie dawało się zapamiętać".

27.10.2016 07:35 4

Podwójny portret Zamojszczczyzny: Łuk na zapomnianych podcieniach

Na zdjęciu z lat 20. ub. wieku zamojski Plac Wolności oraz m.in. znajdujący się za nim kościół pw. św. Mikołaja wyglądają podobnie jak dzisiaj. To tylko pozory. Wiele szczegółów się zmieniło. Odmienne jest też przeznaczenie samego placu.

22.10.2016 08:49 4

Przeciwko wszetecznikom i hultajom

"Straszna zbrodnia została wczoraj popełniona w kamienicy pani Abrekowej (w Zamościu). Zamordowano tam zacną matronę Inesową i jej kucharkę" – czytamy w zapiskach Bazylego Rudomicza z dnia 29 października 1662 r. "Nieznana dotąd przyczyna ich śmierci niepokoiła mieszkańców, iż stało się to na skutek zarazy, gdyż obie w jednym czasie przestały żyć".

21.10.2016 10:00 2

Nauczyciele ze szkolnego albumu

Maria Poluszyńska miała 18 lat, kiedy przyjechała spod Lwowa do Honiatycz w powiecie tomaszowskim. Była młoda, pełna zapału. Praca nauczycielki w tworzącej się polskiej szkole powszechnej w Honiatyczach była jej pierwszym poważnym wyzwaniem zawodowym.

20.10.2016 08:11 2 3

Jędze i pijaczki ogniste

W naszych dziejach nie brakuje opojów. Zwykle to zawadyjaccy szlachcice, magnaci, a nawet koronowane głowy (z zamiłowania do alkoholu słynął np. Michał Korybut Wiśniowiecki). Niektórzy z nich dzięki swojej pijackiej fantazji stawali się idolami. Opowiadano o ich alkoholowych wyczynach przy biesiadnych stołach, a potem trafiali np. na karty powieści, w których gloryfikowano "sarmackie" obyczaje. To była tylko jedna strona medalu. Bo tragedie związane z uzależnieniem się od alkoholu rozgrywały się głównie w zaciszach domowych. Ich sprawczyniami bywały także kobiety, które w dawnej Polsce chętnie zaglądały do kieliszka.

19.10.2016 09:14 4

Podwójny portret Zamojszczyzny: Dziedzictwo zamojskich franciszkanów

Kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie to jeden z najpiękniejszych świątyń w Zamościu. Budynek wygląda imponująco, chociaż to tylko... cień jego dawnego "splendoru".

15.10.2016 08:48 4

Czy zabytki należy szanować?

– Żal na to patrzeć. Dawny budynek Urzędu Gminy w Zwierzyńcu to jedna z najstarszych, najbardziej okazałych budowli w mieście. Z jakiegoś powodu zdjęto z niego dach i niszczeje. Leje się tam do środka. Niebawem budynek będzie nadawać się jedynie do rozbiórki! Trzeba go ratować! – apeluje pan Andrzej jeden z naszych Czytelników.

11.10.2016 13:02 8 2

Co robić? Nie spać z mężem

"Powodem braku zadowolenia z życia płciowego jest albo późne obudzenie się kobiety, albo nierówne temperamenty, albo w ogóle niedobór osobników" – tłumaczyła w latach 20. ub. wieku dr Julia Świtalska. Takie stawianie sprawy było w tamtych czasach czymś nowym, rewolucyjnym. Przez Polskę przetoczyła się także dyskusja o antykoncepcji i aborcji. Skąd my to znamy?

11.10.2016 08:53 10

Podwójny portret Zamojszczyzny: W obronie mas pracujących

Ten pomnik przez kilkadziesiąt lat był jak cierń w sercach wielu mieszkańców Zamojszczyzny. Ustawiono go na Rynku Wodnym ku chwale funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej i Urzędu Bezpieczeństwa, którzy walczyli z "reakcyjnym podziemiem". Jego dziwny kształt (niektórym przypominał szpadę) stał się jednym z zamojskich symboli PRL-u.

07.10.2016 09:13 2 1

Do kina na "Wołyń" marsz!

W trakcie realizacji zabrakło pieniędzy, dlatego powstała fundacja, która zbierała środki na uzupełnienie filmowego budżetu. W piątek (7 października) na ekrany wchodzi "Wołyń" Wojciecha Smarzowskiego. Czego można się spodziewać po długo oczekiwanym obrazie?

05.10.2016 06:00 4

Głos w sprawie sporu o aborcję

"Przez pierwsze lata swej praktyki (...) stałem twardo na stanowisku niedopuszczalności wywoływania sztucznych poronień i żadne względy nie mogły skłonić do jakichkolwiek odstępstw od tej zasady (...)" pisał w swoich dziennikach w latach 20. ub. wieku Zygmunt Klukowski. Wyjątek stanowiły istotne ciężkie schorzenia kobiety. Powoli jednak mój stosunek do tej sprawy uległ radykalnej zmianie"

04.10.2016 06:03 2 8

Proste dziewczyny z SS

Obóz kobiecy na Majdanku został otwarty 1 października 1942 r. Trafiło tam wiele więźniarek, także z Zamojszczyzny. Były mordowane, bite i poniewierane przez niemieckie strażniczki: młode kobiety – bestie.

30.09.2016 09:34 1

Cztery siostry z Bondyrza

Siostry Gorbaczenko przyjechały przed wojną do Bondyrza za chlebem. Trzy z nich – Stefania, Anna i Stanisława – pracowały w miejscowej fabryce mebli giętych. Czwarta – Anastazja – była mistrzynią krawiecką.

29.09.2016 10:08 1

Podwójny portret Zamojszczyzny: ZOO profesora Stefana Milera

Dzisiaj aż trudno uwierzyć, że w tym miejscu mógł kiedyś działać ogród zoologiczny. Pozornie ten niewielki fragment Starego Miasta w Zamościu się do tego po prostu nie nadaje.

29.09.2016 07:47 4